Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) tarafından yayınlanan "Sansür Yasasının Gölgesinde İfade Özgürlüğü" başlıklı rapor, 2022'de yürürlüğe giren ve kamuoyunda "sansür yasası" olarak bilinen TCK 217/A maddesinin basın ve ifade özgürlüğüne etkilerini detaylı bir şekilde ele alıyor. Rapora göre, yasa yürürlüğe girdikten sonra binlerce kişi hakkında soruşturma başlatıldı ve özellikle gazeteciler yoğun baskı altında bırakıldı.
En çok soruşturma deprem ve yolsuzluk
Raporda yer alan verilere göre, yasa yürürlüğe girdikten sonra en az 65 gazeteci, 11 avukat, 8 YouTuber ve içerik üreticisi, 2’şer siyasetçi ve yazar, 1’er doktor, akademisyen ve sosyolog hakkında 93 soruşturma başlatıldı. En fazla soruşturma konusu olan haberler, depremle ilgili paylaşımlar ve yolsuzluk iddialarıyla ilgiliydi.
Deprem paylaşımları nedeniyle 14'ü gazeteci olmak üzere toplam 19 kişi hakkında soruşturma açılırken, bu kişilerin bazıları gözaltına alındı, bazılarına ise yurtdışına çıkış yasağı getirildi. Gazeteci Yüsra Batıhan, depremde yardım malzemelerinin dağıtımıyla ilgili yaptığı haber nedeniyle 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Hukuki belirsizlik ve keyfi uygulaamlar
Sansür yasası kapsamında açılan davaların en çok deprem paylaşımları ve seçim sürecine ilişkin haberler nedeniyle olduğu belirtiliyor. Rapora göre, yargılamaların çoğu beraatle sonuçlanıyor. Bu durum, yasaya dayanan soruşturmaların hukuki dayanaktan yoksun ve gazetecileri baskı altına alma amacı taşıdığını ortaya koyuyor.
Adalet Bakanlığı, yasa kapsamında açılan davalara ilişkin detaylı verileri paylaşmaktan kaçınırken, TBMM Adalet Komisyonu tutanaklarına göre, yasañın ilk iki yılında 4 bin 590 kişi hakkında soruşturma açıldı. Bu kişilerin 33'ü tutuklanırken, 4 bin 590 kişiden 2 bin 5'i hakkında dava açıldı.
Basın özgürlüğü tehdit altında
Sansür yasasının gazetecilik faaliyetlerini ciddi anlamda kısıtladığını ve hukuk sisteminin eleştirisel gazeteciliği baskı altına almak için kullanıldığını gösteren rapor, gazetecilerin ve medya özgürlüğünün korunması için uluslararası mekanizmaların ve kamuoyunun daha fazla baskı oluşturması gerektiğini vurguluyor.
Rapora ulaşmak için buraya tıklayın.
