13 Şubat haftası: Gazetecilik ve ifade özgürlüğü davaları

Bu hafta da birçok gazetecilik ve ifade özgürlüğü davasının duruşmaları görülecek. İşte haftanın duruşma takvimi:

13 Şubat Pazartesi

• KHK ile kapatılan Azadiya Welat gazetesinin imtiyaz sahibi Ramazan Ölçen’in “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın 11. duruşması Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09.35’te görülecek. İddianamede Ölçen’e yöneltilen suçlamaya Azadiya Welat gazetesinin imtiyaz sahibi olması ve hakkında toplatma kararı verilen gazete, dergi ve kitapları bulundurması delil olarak gösteriliyor. İddianame savcısı, Ölçen’in  15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını istiyor.

14 Şubat Salı

• Gazeteci Baransel Ağca’nın “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10.10’da görülecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatlarının şikayeti ve İstanbul Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü Önleme Büro Amirliği tarafından gerçekleştirilen “sanal devriye” sırasında gazeteci Ağca’nın hesabından “aynı suç kapsamında paylaşımların yapıldığının tespit edilmesi” üzerine hazırlanan iddianamede Ağca’ya yöneltilen suçlamaya 2016 ve 2021 yıllarında yaptığı iki sosyal medya paylaşımı delil olarak gösteriliyor. İddianame savcısı, Anayasa Mahkemesinin polise bu yetkiyi veren kanun maddesini iptal ettiği 19 Şubat 2020 tarihli kararına rağmen “sanal devriye faaliyetleri” sonucu tespit edilen bu paylaşımlar ile Ağca’nın kendisine isnat edilen suçu zincirleme biçimde işlediğini iddia ederek talep ettiği cezanın Türk Ceza Kanunu’nun 43. maddesi uyarınca artırılmasını istiyor. Davanın 17 Mayıs 2022 tarihinde görülen ikinci duruşmasında mahkeme, Ağca hakkında yakalama emri çıkarılmasına karar vermişti. Davanın 6 Ekim 2022 tarihinde görülen üçüncü duruşmasında mahkeme,  Ağca’nın savunmasının alınması için Almanya’ya istinabe yazılmasına ve yakalama emrinin infazının beklenmesine karar vermişti.
• Birgün Gazetesi Spor Editörü Eren Tutel’in “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın beşinci duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 11.30’da görülecek. Tutel’in üç aydan iki yıla kadar hapis cezası talebiyle yargılandığı dava, Türkiye Wushu Federasyonu (TWF) skandalları haberleri sonrasında TWF Başkanvekili Abdurrahman Akyüz ve kızı Elif Akyüz’ün şikayeti üzerine açıldı. Mahkeme, 30 Eylül’de görülen ilk duruşmada “suçtan zarar görme ihtimali bulunan” Abdurrahman Akyüz ve Elif Akyüz’ün katılma talebini kabul etmişti. Davanın 1 Şubat’ta görülen ikinci duruşmasında  Abdurrahman Akyüz ve Elif Akyüz’ün avukatı, Tutel’in avukatının yazılı beyanda bulunmak için istediği ek süre talebinin reddedilerek Tutel’in bir an önce cezalandırılmasını talep etmişti. Davanın 24 Mayıs 2022 tarihinde görülen üçüncü duruşmasında mahkeme, dosyanın esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için iddia makamına gönderilmesine karar vermişti. Davanın 17 Kasım 2022 tarihinde görülen dördüncü duruşmasında esas hakkındaki mütalaasını sunan iddia makamı, Tutel’in “kamu görevlisine görevinden dolayı alenen hakaret” (iki kez) suçundan cezalandırılmasını talep etmişti.

16 Şubat Perşembe

• Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Hayko Bağdat’ın “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın 11. duruşması İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09.10’da görülecek. İddianamede Bağdat’a yöneltilen suçlamaya 2017 ve 2018 yıllarında yaptığı dokuz sosyal medya paylaşımı delil olarak gösteriliyor. Davaya konu olan paylaşımlar arasında Osman Kavala’nın bir fotoğrafını, Cemil Bayık’ın verdiği bir röportajı retweetlemek de var. Almanya, Bağdat’ın ifadesinin istinabe yoluyla alınması talebini ifade özgürlüğüne aykırı bularak reddetmişti. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu’nun gazeteci Bağdat hakkında “zincirleme örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla hazırladığı iddianame, İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilmişti. 25 Mayıs 2022 tarihli iddianamede Bağdat’a yöneltilen suçlamaya 2015-2019 yılları arasında şahsi sosyal medya hesabından yaptığı altı paylaşım delil olarak gösteriliyor.
• Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Hayko Bağdat’ın “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın 14. duruşması İstanbul 51. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 09.20’de görülecek. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinin ihbarı üzerine hazırlanan iddianamede gazeteci Bağdat’a yöneltilen suçlamaya Bugün TV’de yaptığı televizyon programının 1 Eylül 2015 tarihli yayınında sarf ettiği dokuz cümle delil olarak gösteriliyor.
• Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu üyesi avukat Aryen Turan’ın “örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İzmir 18. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09.30’da görülecek. 7 Kasım 2022 tarihinde hazırlanan iddianamede hukukçuya yöneltilen suçlamaya 22 Ekim 2022 tarihinde İzmir Barosu’nun Olağan Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmadaki ifadeler delil olarak gösteriliyor. İddianame savcısı, Turan’ın o dönemde dolaşımda olan kimyasal silah kullanıldığı iddialarının uluslararası hukuka göre araştırılmasının gerektiği yönündeki beyanı ile “Türk Silahlı Kuvvetlerinin icra ettiği operasyonlarda kimyasal silah kullandığı yönündeki iddiayı beyan ederek, örgüte yönelik operasyonların durdurulması için PKK/KCK silahlı terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etme” suçunu işlediğinin anlaşıldığını iddia ederek hukukçunun cezalandırılmasını talep ediyor. Turan, iktidara yakın medya tarafından yoğun olarak hedef gösterildikten sonra 3 Kasım 2022 tarihinde gözaltına alınmış ve bir günlük gözaltının ardından adli kontrol tedbirleriyle serbest bırakılmıştı. Turan hakkındaki iddianameyi hazırlayan savcı, aralarında gazeteci Nazlan Ertan’ın da bulunduğu yüzlerce kişi hakkında kopyala/yapıştır ile iddianame hazırlamıştı.
• 2022 Eskişehir Onur Yürüyüşü’nde gözaltına alınan 8 kişinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması Eskişehir 4. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 09.30’da görülecek. 7 Ekim 2022 tarihli iddianamede 8 kişiye yöneltilen suçlamaya 3 Temmuz 2022 tarihinde yapılmak istenen Onur Yürüyüşü’ne katılmaları, fotoğraf çekmeleri ve slogan atmaları delil olarak gösteriliyor. İddianame savcısı “LGBTİ simgeleyen flama” olarak tanımladığı gökkuşağı bayraklarını taşımayı ve dağıtmayı da suçlamaya delil olarak gösteriyor. 2022 Eskişehir Onur Yürüyüşü’ne katılanların cezalandırılmasını talep eden savcı Ferhat Demirci, 2021 Eskişehir Onur Yürüyüşü’nde işkence ile gözaltına alınan 16 kişi hakkında da iddianame hazırlamış, bu iddianamede de “LGBTİ simgeleyen flamaları” suç unsuru olarak sunmuştu. 2021 Eskişehir Onur Yürüyüşü’ne açılan davada yargılanan 16 kişi, ikinci duruşmada beraat etmişti. Hakim Fatih Sevinç, beraat kararını “Eskişehir Valiliğinin yasaklama kararının soyut gerekçelere dayandığı, Anayasa ve Uluslararası Sözleşmelere uygun olmadığı sanık savunmaları, olay tutanağı, kamera görüntüleri ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde sanıkların kolluk kuvvetlerine aktif şekilde direnme göstermedikleri, taşıdıkları bayrak ve flamalarda yasa dışı örgütlere ait amblem ve işaret bulunmadığı,sanıkların eylemlerinin şiddet içermediği, demokratik tepki boyutunu aşacak, kamu güvenliğini tehlikeye sokacak boyuta gelmediği anlaşılmakla,sanıkların üzerlerine atılı suçun yasal unsuru oluşmadığı” şeklinde gerekçelendirmişti.
• Kapatılan Özgür Gündem gazetesi yöneticilerinden Reyhan Çapan ve Hüseyin Aykol ile gazete yazarları Hasan Başak ve Kemal Yakut’un “terör örgütü propagandası,” “suçu ve suçluyu övmek” ve “suç işlemeye alenen tahrik” suçlamalarıyla yargılandıkları davanın 26. duruşması İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09.50’de görülecek. İddianamede gazetecilere yöneltilen suçlamalara 2016 yılının Mart ayında gazetede öz yönetim ile ilgili yayımlanan haberler delil olarak gösteriliyor.
• Demokrat Haber Genel Yayın Yönetmeni ve İmtiyaz Sahibi Mehmet Göcekli’nin “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 11.00’de görülecek. İddianamede Göcekli’ye yöneltilen suçlamaya 2011-2016 yılları arasında şahsi sosyal medya hesabından yaptığı ve içerisinde Demokrat Haber’de yayınlanan haberlerin olduğu paylaşımlar ve 2015-2018 yılları arasında Demokrat Haber’in Facebook hesabından yapılan haber paylaşımları delil olarak gösteriliyor. Göcekli’nin kendisine isnat edilen suçu zincirleme olarak işlediğini iddia eden iddianame savcısı, Türk Ceza Kanunu’nun 66/6 maddesine atıfta bulunarak 2011 ve 2013 yılında yapılan paylaşımlar açısından zamanaşımından söz edilemeyeceğini iddia ederek Göcekli’nin “zincirleme terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırılmasını talep ediyor. Davanın 4 Ekim 2022 tarihinde görülen ikinci duruşmasında mahkeme, Göcekli’nin savunmasının alınabilmesi için Almanya’ya istinabe yazılmasına karar vermişti.
• Yaklaşık 10 yıldır süren ve aralarında savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Dilek Demiral’ın da bulunduğu 46 gazetecinin terör suçlamalarıyla yargılandığı KCK Basın Davası’nın 27. duruşması İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 11.25’te görülecek. 20 Aralık 2011 tarihinde Dicle Haber Ajansı, Özgür Gündem, Azadiya Welat, Demokratik Modernite ve Fırat Dağıtım gibi kurumlarda çalışan Kürt gazetecilere yönelik yapılan operasyonda gözaltına alınan 46 gazeteciden 32’si 24 Aralık’ta tutuklanmıştı. İddianamede gazetecilere yöneltilen suçlamalara, yaptıkları röportajlar, çektikleri fotoğraflar, takip ettikleri basın açıklamaları, notları, haber kaynakları ile konuşmaları ve telefonlarında bulunan haber kaynaklarının isimleri gibi gazetecilik faaliyetleri delil olarak gösteriliyor. Yargılanan 46 gazeteci arasında yer alan Ömer Çelik, 16 Haziran 2022 tarihinde 15 meslektaşı ile birlikte başka bir soruşturma kapsamında KCK Basın Davası’ndaki suçlamalara benzer iddialar ile tutuklanmıştı.
• Aralarında savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Sultan Eylem Keleş’in de bulunduğu 5 kişinin “kamu görevlisine hakaret” ve “görevi yaptırmamak için direnmek” suçlamalarıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması İstanbul 56. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 13.30’da görülecek. Birikmiş maaşlarını ve tazminatlarını alamadan işten çıkarılan BİMEKS işçilerinin patronları Prof. Dr. Vedat Akgiray'ın ders verdiği Boğaziçi Üniversitesi kampüsü önünde gerçekleştirmek istediği protesto eylemine yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan gazeteci Keleş’e yöneltilen suçlamaya dört müşteki polis memurunun ifadeleri delil olarak gösteriliyor. İddianame savcısı, polis memurlarına sarf edildiğini iddia ettiği hakaretlerin Keleş ile birlikte yargılanan diğer dört sanığın hangisine ait olduğunu iddianamede belirtmemesine rağmen “yapılan tahkikat sonucunda” sanıkların görevi yaptırmamak için direnmek ile kalmayıp görevini yapmaya çalışan polis memurlarına hakaret ettiklerinin anlaşıldığını belirterek ceza talep ediyor. Davanın 13 Eylül 2022 tarihinde görülen ilk duruşmasında mahkeme, sanıklar hakkında suç tarihinde 2911 sayılı yasaya muhalefet suçundan soruşturma yapılıp yapılmadığı hususunun İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına sorulmasına, duruşmaya katılmayan müştekiler hakkında zorla getirme emri çıkartılmasına ve sanık avukatlarının derhal beraat kararı verilmesi yönündeki taleplerinin yasal şartlar oluşmadığından reddine karar vermişti.

17 Şubat Cuma

• 8 Ocak 2021 tarihinde Ankara’da yapılmak istenen Boğaziçi Üniversitesi protestosunda gözaltına alınan 13 kişinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması Ankara 74. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 09.30’da görülecek. İddianamede 13 kişiye yöneltilen suçlamaya Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin gözaltına alınmasına tepki göstermek için yapılmak istenen protesto delil olarak gösteriliyor. Mahkeme, hakkında yakalama emri çıkardığı kişiler de dahil olmak üzere beş kişinin beyanlarını re’sen açılan beş celsede dinledi.
• Aralarında Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Van Şube Eş Başkanları Zeki Seven ve Figen Çolakoğlu ile Van-Hakkari Tabip Odası önceki dönem başkanı Dr. Hüseyin Yaviç’in de olduğu 8 kişinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması Van 1. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 13.30’da görülecek. Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 31 Mart 2022 tarihinde hazırlanan iddianamede aralarında SES Van Şube Eş Başkanları Zeki Seven ve Figen Çolakoğlu ile Van-Hakkari Tabip Odası önceki dönem başkanı Dr. Hüseyin Yaviç’in de bulunduğu sekiz kişiye yöneltilen suçlamalara 8 Şubat 2022 tarihinde sağlık çalışanlarının çalışma koşullarının iyileştirilmesi için ülke çapında yapılması kararlaştırılan grev hakkında Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi önünde yapılmak istenen basın açıklaması delil olarak gösteriliyor. Van Vaililiği’nin 28 Ocak 2022 tarihli yasak kararına atıfta bulunan iddianame savcısı, 7 Şubat 2022 tarihinde valiliğe yapılan bildirim üzerine valiliğin basın açıklamasını “uygun görmediğini” ve dolayısıyla valilikten izni olmadan yapılan gösterinin kanunsuz olduğunu öne sürerek hak savunucularının cezalandırılmasını talep ediyor. Savcı, Van- Hakkari Tabip Odası’nın sosyal medya hesabından basın açıklaması ile ilgili yapılan paylaşımlara da iddianamede delil olarak yer veriyor. İddianamede 2911 sayılı kanunun 32/1 maddesi uyarınca beş kişiye “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlaması yöneltilirken SES Van Şube Eş Başkanları Zeki Seven ve Figen Çolakoğlu ile Van-Hakkari Tabip Odası önceki dönem başkanı Dr. Hüseyin Yaviç’e yasanın 10. ve 23. maddeleri delaletiyle 28. maddesi uyarınca “bildirim verilmeden kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşleri düzenleme, yönetme, bunların hareketlerine katılma” suçlaması yöneltiliyor. Davanın 2 Aralık 2022 tarihinde görülen ilk duruşmasında mahkeme, tüm sanıkların savunmasının alınmasının beklenmesine karar vermişti.
• 7 Boğaziçi Üniversitesi öğrencisinin “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması İstanbul 21. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 13.30’da görülecek. Savcılığın Yeni Şafak gazetesinin Twitter paylaşımını suç duyurusu olarak kabul ederek öğrenciler hakkında başlattığı soruştuma sonrası hazırlanan iddianamede öğrencilere yöneltilen suçlamaya üniversiteye atanan rektör Melih Bulu’yu protesto etmek amacıyla düzenlenen fotoğraf sergisinde yer alan bir resim delil olarak gösteriliyor. İddianamede, söz konusu resimde Kabe’nin “İslam dini literatüründe yasak ve haram olarak kabul edilen eşcinsellik ve benzeri cinsel yönelimlere dair imgeler ile İslam’ın tek yaratıcı olan Allah inancı ve tevhid inancına aykırı olan ‘Şahmeran’ figürü” ile aynı resimde yer alması öğrenciler için talep edilen cezaya gerekçe gösteriliyor.

*Bu işin hakları, Atıf-Gayriticari (CC BY-NC) Lisans ile kısmen saklıdır. Bu iş, MLSA’ya atıf ile ve ticari olmayan amaçlar ile kullanılıp dağıtılabilir.