Başvurucuların avukatına göre kararın hiçbir etkisi olmayacak
Batıkan Erkoç
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 18 Haziran'da Rusya'nın sivil toplum kuruluşlarını "istenmeyen" ilan etmesine ve faaliyetlerini askıya almasına izin veren yasanın ifade özgürlüğü ve örgütlenme hakkını ihlal ettiğine hükmetti.
Karar, 2015 yılında kabul edilen, ulusal güvenliğe tehdit olarak görülen yabancı organizasyonları fiilen yasaklayan ve "istenmeyen kuruluşlar" kavramını oluşturan yasayı konu alıyor.
"Andrey Rylkov Vakfı ve diğerleri v. Rusya" davasında Mahkeme, "istenmeyen kuruluş" yasasının öngörülemez olduğunu ve bir organizasyonun istenmeyen olarak kabul edilmesi için gerekli kriterlere sahip olmadığınına karar verdi.
Başvuranlardan ikisinin avukatı Kirill Koroteev, kararı yorumlayarak, kararın kapsamının dar ancak yerinde bir karar olduğunu belirtti. Mahkemenin genel karar vermekten kaçındığını, bunun yerine rutin insan hakları faaliyetlerinin ulusal güvenlik tehdidi olarak kabul edilemeyeceğine hükmettiğini söyledi.
İstenmeyen Organizasyonlar Yasası'nın yürürlüğe girmesinden bu yana 170 organizasyon "istenmeyen" ilan edildi ve Rusya'daki faaliyetlerini askıya almak zorunda kaldı.
2017 yılında, Moskova merkezli Andrey Rylkov Vakfı, araştırma makalelerinde Rusya'da istenmeyen ilan edilen Open Society Institute'un içeriğine alıntı vermekten dolayı bu yasa kapsamında cezalandırıldı.
Koroteev'e göre, “Kararın hiçbir etkisi olmayacak. Sorun şu ki, Avrupa Konseyi, Rusya'nın Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini ağır ihlallerine karşı hareketsiz bir seyirci olarak kalmaya devam ediyor.”
Rusya, 15 Mart 2022'de Avrupa Konseyi'nden ayrıldı, ancak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 58. Maddesi uyarınca, AİHM, bu tarihten önce meydana gelen ihlallere ilişkin davaları görmeye devam ediyor.
