EYLEM SONBAHAR
Özgür Gündem gazetesine uygulanan baskılar nedeniyle gazete çalışanlarıyla dayanışmak amacıyla bir günlüğüne yayın yönetmenliği yaptıkları için Fincancı, Nesin ve Önderoğlu’nun sekiz yıldır fazladır yargılandığı dava, bir kez daha eksiklik nedeniyle ertelendi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu ve yazar Ahmet Nesin hakkında Özgür Gündem gazetesinde bir günlük Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldıkları gerekçesiyle açılan davanın 10’uncu duruşması İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Duruşmada, Erol Önderoğlu'nun avukatı Abbas Yalçın ve Şebnem Korur Fincancı'nın avukatı Berfin Karaşah hazır bulundu. Fransa ve Hollanda Konsolosluğu'ndan gelen temsilcilerin yanı sıra Uluslararası Af Örgütü Türkiye Kampanyalar Sorumlusu Milena Buyum, Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Türkiye temsilcisi Özgür Öğret ile Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği gözlemcisi duruşmayı izledi.
Mahkeme başkanı, Nesin'in savunmasının alınması için yurt dışına yazılan talimata cevap gelmediğini belirtti ve sonrasında Erol Önderoğlu'na, "Talimat dönüşü uzun sürecek gibi, siz her duruşmaya gelecek misiniz?" diye sordu. Türkiye’de gazetecilere ifade özgürlüğü kapsamında açılan davaları RSF adına izleyen Önderoğlu bu soruyu, "Haftanın iki, üç günü gazeteci davalarını takip etmek için adliyeye geliyorum. Duruşmalara gelmeye devam edeceğim" diyerek yanıtladı.
Mahkeme, Nesin'in savunmasının alınması için yurt dışına yazılan talimat cevabının dönüşünün beklenilmesine karar vererek duruşmayı 15 Ekim'e erteledi.
Dava hakkında
Özgür Gündem gazetesi hakkında yüzlerce soruşturma, dava ve para cezası olması nedeniyle 3 Mayıs 2016’da gazeteyle dayanışmak, baskıya dikkat çekmek ve ifade özgürlüğünü savunmak amacıyla Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyası başlatıldı. Kampanya 7 Ağustos 2016'da sona erdi.
Kampanyaya katılan 56 nöbetçi yayın yönetmeninden 49’u hakkında, dayanışma amacıyla sembolik olarak yayın yönetmenliği yaptıkları gün gazetenin içeriğinden de sorumlu tutulmaları nedeniyle soruşturma açıldı.
Soruşturmalar sürerken nöbetçi yayın yönetmenlerinden Erol Önderoğlu, Ahmet Nesin ve Şebnem Korur Fincancı 20 Haziran 2016’da tutuklandı. Bu üç isim 10 gün sonra serbest bırakıldı. Aynı yıl gazetenin Yayın Danışma Kurulu üyeleri yazar ve dilbilimci Necmiye Alpay 31 Ağustos’ta, yazar Aslı Erdoğan 19 Ağustos’ta ve gazetenin Yayın Yönetmeni Zana Kaya 22 Ağustos’ta tutuklandı. Bu üç isim dört ay tutuklu kaldıktan sonra, 29 Aralık 2016’da tahliye edildi.
Soruşturmalarda İhsan Eliaçık, Melda Onur, Sabahat Tuncel, Ahmet Abakay, Eşber Yağmurdereli, Hasip Kaplan, Işın Eliçin, Kemal Can, Mustafa Sönmez, Uğur Karadaş ve Nurcan Baysal hakkında takipsizlik kararı verildi.
Haklarında soruşturma yürütülen 38 nöbetçi yayın yönetmeni ise, “terör örgütü propagandası yapmak” ve “terör örgütlerinin bildiri veya açıklamalarını basma veya yayınlamak” suçlamalarıyla Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) 7/2 ve 6/2 maddelerini ihlalden yargılandı.
Süren davalarda Şanar Yurdatapan, İbrahim Bodur, Cengiz Baysoy, Hüseyin Tahmaz, Çilem Küçükkeleş, Nadire Mater, Yıldırım Türker, Hasan Cemal, Faruk Balıkçı, Dicle Anter, Derya Okatan, Kumru Başer, Ayşe Batumlu, Jülide Kural, Murat Uyurkulak, Murat Çelikkan, Beyza Üstün, Nevin Erdemir, Hakkı Boltan, Hasan Hayri Şanlı, Tuğrul Eryılmaz, Hüseyin Aykol, Ayşe Düzkan, Ragıp Duran, Öncü Akgül, İhsan Çaralan, Ertuğrul Mavioğlu, Celal Başlangıç, Celalettin Can, Fehim Işık ve Faruk Eren hakkında karar verildi.
Bazı isimlerin cezaları ise pişmanlık göstermedikleri ve geçmiş sabıkaları gibi nedenlerle ertelenmedi ve cezaevine konuldular. Cezaevine konulan son isim, 1 yıl 3 aylık cezası ertelenmeyen 78’liler Girişimi Sözcüsü Celalettin Can oldu.
Kampanyaya katılan Ayşe Düzkan, Ragıp Duran ve gazete yazarları Mehmet Ali Çelebi, Hüseyin Bektaş ile gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandı. Dava 16 Ocak 2018’de bitti. Aykol 3 yıl 9 ay, Bektaş, Düzkan, Çelebi ve Duran 1’er yıl hapis cezasına çarptırıldı. Gazetenin avukatları kararı İstanbul Bölge Adliyesi’ne (İstinaf) taşıdı. Ancak Bölge Adliyesi 3. Ceza Dairesi 20 Kasım 2018’de kararı usul ve yasaya uygun görerek onadı ve temyiz yolunu kapattı.
Cezası ertelenmeyen Ayşe Düzkan da İstinaf Mahkemesi'nin 1 yıl 6 aylık hapis cezasını onamasının ardından Bakırköy Kadın Cezaevi'ne konuldu.
Yargılandığı dava sonunda aldığı ceza ertelenmeyen nöbetçi genel yayın yönetmenlerinden Murat Çelikkan, 14 Ağustos 2017'de Kırklareli Cezaevi'ne girdi, 14 Ekim 2017'de açık cezaevine alındı ve 21 Ekim 2017'de tahliye edildi.
Erol Önderoğlu, Şebnem Korur Fincancı, Ahmet Nesin, Hasan Hayri Şanlı, Nevin Erdemir, Hüseyin Tahmaz ve Hakkı Boltan beraat etti. Ancak, Ahmet Nesin, Erol Önderoğlu ve Şebnem Korur Fincancı'nın beraat kararı İstinaf'tan döndü.
