Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 6 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleştirdiği 945. hafta buluşmasına yönelik polis müdahalesini insan hakları örgütleri olarak Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) standartlarına riayet ederek gözlemledik ve yaşanan ihlalleri raporladık. Hakikat Adalet Hafıza Merkezi ve Uluslararası Af Örgütü ile birlikte yürüttüğümüz bu ortak izleme çalışmasını, Galatasaray Meydanı üzerindeki hukuki dayanaktan yoksun abluka kaldırılana kadar her hafta sürdürmeyi planlıyoruz.
Maside Ocak ve Gülseren Yoleri’nin bireysel başvurularını karara bağlayan Anayasa Mahkemesi, Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 25 Ağustos 2018 tarihinde düzenlenen 700. hafta buluşmasının Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklanmasının ve polisin sert müdahalesinin “toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali” olduğuna hükmetmişti. O gün gözaltına alınanlar arasında bulunan ve hakkında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” iddiasıyla üç yıla kadar hapis istemiyle dava açılan kayıp yakını Maside Ocak’ın ve o gün polis müdahalesine maruz kalan İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Başkanı Gülseren Yoleri’nin bireysel başvurularını değerlendiren AYM, Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın “gözaltında kaybedilen yakınlarının bulunması ve kamuoyunda farkındalık yaratılması için oturma eylemi düzenlemek istemesinin demokratik bir toplumda saygı ile karşılanması gerektiği” tespitinde de bulundu. AYM kararlarına rağmen Galatasaray Meydanı halen polis ablukası altında.
► Gözlem raporunu okumak için tıklayınız.
Polis, olmayan yasak kararının buluşma öncesinde tebliğ edildiğini öne sürdü
Buluşma öncesinde kolluk güçleri tarafından alınan önlemleri ve gözaltı işlemi sırasında yaşananları detaylı bir şekilde belgeleyen raporun satır başları şöyle:
Bir süre müdahale edilmeyen grubun içerisinde bulunan İHD İstanbul Şubesi Başkanı Gülseren Yoleri saat 12:00’de basın açıklaması yapmak istedi. Polisin bu sırada “Arkadaşlar size tebliğini yaptık” dediği ve anons yapmak istediği duyuldu. 15-20 saniye gibi kısa bir süre içinde grubun etrafını çember şeklinde sardı. Bu sırada HDP’nin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın, Cumartesi Anneleri/İnsanları için yazıp bestelediği “Diren Anne” şarkısının çalınmaya başlandığı duyuldu.
12:04 itibariyle dördüncü “dağılın” anonsu yapıldı. Sahada ve bilahare incelenen görüntülerde anons öncesinde gruba herhangi bir yasak kararı tebliğ edilmediği gözlemlendi. Fakat gözaltına alınanlarla yapılan görüşmelerde polisin müdahale öncesi “Size yasak kararı tebliğ ettik” dediği ancak herhangi bir kararın tebliğ edilmediği öğrenildi.
Galatasaray Meydanı’nda gözaltına alınan kişiler tespit edilmeye çalışıldı. İlk aşamada 21 kişinin gözaltına alındığı tespit edildi. Daha sonra emniyette gözaltına alınanların sayısının 23 olduğu tespit edildi.
Güvenlik büro amiri ile konuşuldu, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefetten işlem yapılacağı” belirtildi ve ifadelerin alınmasından sonra serbest bırakılacakları iletildi. Ancak savcı görüşme tutanağı avukatlara gösterilmedi.
Gözaltı sonrasında tutulan kimlik tespit tutanağında, bir önceki hafta olduğu gibi, “24 Kasım 2022 tarihli ve E85840981-010.07.01-333845 sayılı Genel Emir yazısına istinaden 5442 sayılı İl İdare Kanunu uyarınca İstiklal Caddesi tamamı üzerinde tüm etkinlik, toplantı ve gösteri yürüyüşü ve benzer organizasyonların yasak olduğu” ibaresi geçmekteydi. Bu ibareden Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın barışçıl toplantısının 13 Kasım 2022 tarihinde İstiklal Caddesi’nde gerçekleştirilen bombalı saldırıdan 11 gün sonra yayınlanan ve bir yasaklama kararı niteliğinde olmayan genel emir uyarınca engellendiği anlaşıldı. Halihazırda Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından verilmiş bir yasak kararı bulunmuyor.
Gözaltına alınanlar iki grup halinde sağlık kontrolüne götürüldüler. Bayrampaşa Devlet Hastanesi’ne götürülen kişiler, ilk sağlık kontrolünde bir polisin muayene odasında bulunduğunu ifade etti. Gözaltına alınanlardan Hasan Karakoç’un kendi muayenesi sırasında polisin çıkmasını istediği ve doktorun talebi doğrultusunda polis memurunun muayene odasından çıkarıldığı bilahare yapılan görüşmede öğrenildi.
► Gözlem raporunu okumak için tıklayınız.
* 944. Hafta Gözlem raporuna da buradan erişilebilir.
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.
