Hollanda merkezli avukat meslek örgütü Lawyers for Lawyers (L4L), eski Diyarbakır Baro Başkanı Emin Aktar’ın Diyarbakır’da 18 gazeteci hakkındaki iddianameyi hazırlayan savcıyı “hedef gösterdiği” iddiasıyla yargılandığı davada sunulmak üzere hukuki görüşünü paylaştı. MLSA'nın isteği üzerine hazırlanan görüş yazısında, Terörle Mücadele Kanununun (TMK) "terörle mücadele görev almış kişileri hedef göstermek" suçlamasının avukatların ifade özgürlüğü hakkını ihlal ettiği belirtildi.
Eski Diyarbakır Baro Başkanı ve insan hakları savunucusu Emin Aktar, aynı büroda çalışan bir avukatın odasında usulsüz arama yapıldığına dair hazırlanan tutanağı sosyal medya hesabında paylaştığı için "terörle mücadele görev almış kişileri hedef göstermek" suçlamasıyla yargılanıyor. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın ilk duruşması 29 Şubat’ta yapıldı. Aktar, 23 Mayıs'ta tekrar hâkim karşısına çıkacak.
Hollanda merkezli sivil toplum kuruluşu Lawyers for Lawyers (Avukatlar için Avukatlar), Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) ile bu duruşmada sunulmak üzere bir uzman görüşü hazırladı.
Uzman görüşünde, uluslararası hukuk ve Avrupa hukuku çerçevesinde avukatların ifade özgürlüğü hakkının kritik öneme sahip olduğu vurgulandı. Avukatların kamusal tartışmalara katılımı ve mesleki faaliyetlerini özgürce yürütebilmeleri gerektiği ifade edildi. Görüşte ayrıca, ifade özgürlüğü ile ulusal güvenlik mevzuatı arasında denge kurulması gerektiği belirtildi.
‘Avukatların adalet sistemi hakkında özgürce konuşabilmeli’
Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme'yi (MSHUS) onayladığı ve bu sözleşmelerin ulusal hukukla çelişmesi durumunda öncelikli olacağı hatırlatıldı. İfade özgürlüğü hakkının Türkiye Anayasası'nın 26. maddesi, MSHUS madde 19 ve AİHS madde 10'da yer aldığı ve bu hakkın avukatlar için özel bir önem taşıdığı belirtildi. Avukatların adalet sistemi ve kamu yararına olan konularda özgürce konuşabilmesi gerektiği vurgulandı.
İfade özgürlüğüne getirilen kısıtlamaların yasanın öngörülmesi, meşru bir amacın izlenmesi ve demokratik bir toplumda gerekli ve orantılı olması şartlarına bağlı olduğu ifade edildi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) bu tür kısıtlamaların yasallık, meşruiyet ve gereklilik testlerini geçmesi gerektiğini belirttiği, ancak Türkiye'nin bu maddenin uygulanmasında genellikle başarısız olduğu ve ifade özgürlüğünü gereksiz yere kısıtladığı tespitine yer verildi.
Raporda, “terörle mücadelede görev alan kamu görevlilerinin kimliklerini ifşa eden veya hedef gösterenlere ceza öngören” yasa maddesi kapsamında avukatlara karşı açılan davalarda Türkiye'nin, uluslararası ve Avrupa insan hakları standartlarına uygun hareket etmesi gerektiği belirtildi.
Lawyers for Lawyers hakkında
Lawyers for Lawyers, Hollanda merkezli kâr amacı gütmeyen, avukatlar tarafından kurulan bir sivil toplum kuruluşudur. Kuruluşun amacı, uluslararası alanda hukukçuların ve avukatların bağımsızlığını uluslararası standartlarda sağlamak ve korumaktır. Lawyers for Lawyers, Temmuz 2013’te Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi tarafından “Özel Danışman Statüsü” kazanmıştır.
