- Sinop’ta alkollü araç kullandığı tespit edilen ve polisten kaçan sürücünün haber takibini yaptığı sırada tehdit ve hakaretlerine maruz kalan gazeteci Batuhan Özusta, olay sırasında çektiği görüntüler nedeniyle “hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydetmek” iddiasıyla 10 ay hapis cezası aldı
- Mahkeme gerekçesinde, turkuaz basın kartı olmayan Özusta’nın gazeteci olmadığını iddia etti
- MLSA Hukuk Birimi, kararı istinaf ederken, Özusta, “Bu karar, basın kartı olmayan gazetecileri susturmayı hedefleyen bir uygulama gibi görünüyor” dedi.
Batuhan Özusta Ajanssinop.com internet haber sitesinde Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olarak çalıştığı 30 Kasım 2023 tarihinde, yol uygulaması sırasında alkollü araç kullandığı tespit edilen ve polislerden kaçmaya çalışan sürücünün haber takibini yapmak amacıyla olay yerine gitti. Özusta, polisin tutanak tuttuğu sırada fotoğraf çekerken alkollü araç kullanan sürücü E.T’nin tehdit ve hakaretlerine maruz kaldı. Özusta, kendisine yapılan hakaret ve sözlü saldırıyı belgelemek amacıyla telefonuyla olayı videoya çekti. Olaydan sonra kendisini sürekli tehdit eden E.T hakkında tehdit ve hakaret suçundan suç duyurusunda bulunan Özusta, çektiği görüntüleri de delil olarak şikayet dilekçesine ekledi.
Çektiği görüntüler, suç delili gösterilip dava açıldı
Soruşturma başlatan Sinop Cumhuriyet Başsavcılığı, hakaret suçunun uzlaştırma kapsamında olduğu gerekçesiyle dosyayı uzlaştırmaya bürosuna gönderdi. Özusta ve araç sürücüsünün uzlaşması üzerine dosya kapandı. Ancak Savcılık, Özusta’nın suçun tespiti için çektiği görüntülerle ilgili “hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydetmek” suçlamasıyla re’sen soruşturma başlattı.
Şüpheli olarak ifadesi alınan Özusta, gazeteci olduğunu, görüntüleri haber amacıyla çektiğini söyleyerek suçlamaları reddetti. Savcılık, Özusta’nın AjansSinop. Com’da sigortalı olarak çalıştığı, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının verdiği basın kartının bulunmadığı gerekçesiyle iddianame hazırladı. Savcı, alkollü araç kullanan kişinin kimlik bilgilerinin belirtilmeksizin haber yapılabileceği, görüntülerinin alınmasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, “Aksi halde muhabir olduğunu beyan eden herkesin kişilerin özel hayatını ve kişisel verilerini kaydetme hakkına sahip olacağı”nı savundu.
‘Trafik kurallarına uymayan sürücünün görüntüsünün çekilmesi basın özgürlüğü kapsamında değil’
Davaya bakan Sinop 1. Asliye Ceza Mahkemesi görülen davada Özusta, görüntüleri haber amacıyla çektiğini ve suçlamaları reddettiğini söyledi. Davada mağdur olarak yer alan E.T. ise şikâyetçi olmadığını belirtti. Mahkeme, “hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydetmek” suçunu işlediği iddiasıyla Özusta’ya 10 ay hapis cezası vererek, bu cezayı erteledi. Mahkeme kararın gerekçesinde, trafik kurallarına uymayan sürücüye verilen cezanın halkı ilgilendiren ve kamu nezdinde tartışılması gereken bir durum olmadığı savundu. Sürücünün, kişisel veri niteliğindeki resim ve görüntülerinin çekilmesinin basın özgürlüğü kapsamında değerlendirilmeyeceğini öne sürdü.
MLSA Hukuk Birimi kararı istinaf etti
MLSA Hukuk Birimi, savunmanlığını üstlendiği gazeteci Batuhan Özusta’ya verilen cezada hukuka uygunluk nedenleri bulunmadığı, hükmün kaldırılması talebiyle kararı istinaf etti. Samsun Bölge Adliye Mahkemesine sunulan istinaf dilekçesinde, internet haber sitelerinin, 13 Ekim 2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 7418 sayılı Kanun ile Basın Kanunu kapsamına alındığı hatırlatıldı. Davaya konu olay tarihinde Ajanssinop.com isimli internet haber sitesinde "Sorumlu Yazı İşleri Müdürü" olarak sigortalı çalışan Özusta’nın gazeteci olduğu, görüntüyü hem mesleğinin gereği olarak hem de kendisine yönelik saldırıyı belgelemek için çektiği ve bunun hukuka uygun olduğu vurgulandı. Mahkemenin gerekçeli kararında ve iddianamede aksi savunulsa dahi gazetecilik mesleğinin basın kartı koşuluna bağlı olmadığının Anayasa Mahkemesi tarafından kesin olarak hükme bağlandığı belirtildi. Anayasa, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Basın Kanununda, basın özgürlüğü ve bilgi edinme, yayma, eleştirme, yorumlama ve eser ortaya koyma hakkının yasal güvence altına alındığı kaydedilen dilekçede, Özusta’nın hukuka uygun olan bu fiilinden dolayı ceza verilmeyeceği belirtildi.
‘Alkollü araç kullanımı toplumun güvenliğini yakından ilgilendiren bir sorun’
Hakkında açılan dava ve kendisine verilen cezayı değerlendiren Batuhan Özusta şunları söyledi: “Alkollü araç kullanımı, yalnızca bireysel bir ihlal değil, aynı zamanda toplumun genel güvenliğini tehdit eden ciddi bir sorundur. Böyle bir olayın haber değeri taşımadığını söylemek, basının kamusal meseleleri sorgulama ve halka aktarma görevine doğrudan bir müdahale anlamına gelir. Olayın kamuya açık bir alanda gerçekleşmiş olması ve trafik güvenliğini ilgilendirmesi, bu durumu açıkça kamu yararına bir haber konusu haline getirir. Mahkemenin, bir olayın haber değeri taşıyıp taşımadığına karar verme gibi bir yetkisi olmamalıdır; bu, gazetecilerin editoryal bağımsızlığına ciddi bir müdahaledir. Bu karar, basın özgürlüğü ve demokratik toplumun temel ilkelerine aykırıdır” dedi.
‘Bu karar, basın kartı olmayan gazetecileri susturmayı hedefleyen bir uygulamadır’
Turkuaz basın kartının, gazetecilik yapmak için bir ön koşul olmadığını ifade eden Özusta” Basın kartı, yalnızca mesleki kolaylıklar sağlar; bir gazetecinin meslek icra edebilmesi için gerekli değildir. Bu karar, basın kartı olmayan gazetecileri susturmayı hedefleyen bir uygulama gibi görünüyor ve ifade özgürlüğünün ihlali olarak değerlendirilmelidir” diye belirtti.
Yaşadığı olayın gazeteciliğin ne kadar zor ve aynı zamanda ne kadar gerekli bir meslek olduğunu kendisine gösterdiğini ifade eden Özusta, “Bu karar, gazetecilik yapma kararlılığımı zayıflatmak yerine güçlendirdi. Kamu yararını gözeten haberler yapmak, demokrasinin temel taşlarından biridir. Bu nedenle mesleki duruşumda herhangi bir değişiklik olmadı; aksine, doğru bilginin aktarılmasının ne kadar hayati olduğunu bir kez daha anladım.” dedi.
