Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne Nisan ayında sunduğu bildirimde, tutuklu siyasetçi Selahattin Demirtaş'ın sosyal medya erişiminin engellenmesinin siyasetçinin maruz kaldığı insan hakları ihlallerini arttıracağını belirtti.
Komite’ye bildirim, Selahattin Demirtaş'ın davasının da görüşüleceği ve 5 Haziran’da başlayacak olan
1468. İnsan Hakları Toplantısı öncesinde, sivil toplum kuruluşlarından görüş almaya olanak sağlayan Kural 9.2 kapsamında yapıldı.
14 Nisan’da yapılan
bildirimde Demirtaş’ın avukatları, danışmanları ve ailesi aracılığıyla aktif bir biçimde kullandığı sosyal medya hesabına erişiminin engellenmesinin tutuklu siyasetçinin maruz kaldığı hak ihlallerine bir yenisini ekleyeceği belirtildi.
Masumiyet karinesi ihlal ediliyor, sansür uygulanıyor
Bildirimde ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) “siyasi tutuklu” olduğuna hükmettiği Demirtaş’ın masumiyet karinesinin ihlal edildiği ve bu durumun Demirtaş’ı susturmaya yönelik faaliyet ve çalışmalara gerekçe yapıldığı belirtildi.
Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin’in, bir programda Demirtaş’ın son romanından bahsedildiği için Halk TV’ye yaptırım uygulamak ile tehdit ettiği
sosyal medya paylaşımı hatırlatıldı. Şahin’in masumiyet karinesini ihlal ederek Demirtaş’tan “silahlı terör örgütüne üye olmaktan hükümlü bulunan biri” sözleriyle bahsettiği ve bu şekilde siyasetçinin seçimler öncesinde toplumsal alandan uzaklaştırılması anlamına gelecek sansür uygulamalarının meşrulaştırılmaya çalışıldığı görüşü Komite ile paylaşıldı.
Yaklaşık yedi yıldır tutuklu olan Demirtaş’ın yazdığı roman ve makaleler haricinde avukatları ve danışmanları aracılığıyla erişim sağladığı sosyal medya hesabı ile kamuoyundaki tartışmalara dahil olduğu ve bunun birçok kez engellenmeye çalışıldığı belirtilen bildirimde dönemin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın 11 Ocak 2023 tarihindeki beyanlarının endişe verici olduğuna dikkat çekildi. Bozdağ, bir basın brifinginde Demirtaş’ın sosyal medyaya erişiminin engellenmesi için bir çalışma yürütüldüğünü
söylemişti.
Demirtaş’ın sosyal medya hesabını avukatları ve danışmanları aracılığıyla kullanabildiğini paylaşan MLSA, Demirtaş’ın sosyal medya hesabına erişiminin yalnızca avukatları, danışmanları ve ailesi ile görüşmesinin engellenerek kısıtlanabileceğine dikkat çekti. Bu yöndeki “çalışmaların” anayasal hakların ihlali anlamına geleceğini belirten MLSA, Komite’den hükümete bu yönde ne gibi çalışmalar yürütüldüğünü sormasını istedi.
Hükümet seçimden üç gün önce cevap verdi
Hükümet, MLSA’nın bildirimine 11 Mayıs 2023 tarihinde
cevap verdi. MLSA’nın bildiriminin AİHM kararının kapsamı dışında kaldığını iddia eden hükümet, bildirimdeki argümanlara cevap vermeyi gereksiz bulduğunu ifade etti.
Hükümet cevabında Demirtaş’ın tutukluluğu sırasında hiçbir ayrımcılığa maruz kalmadan yasal haklarını kullanabileceğini ve bu kapsamda yasal mevzuata uygun şekilde avukatları ve ailesiyle görüşebileceğini Komite’ye bildirdi.
Demirtaş’ın AİHM başvurusu ve karar
Eski Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Başkanı olan Selahattin Demirtaş, 4 Kasım 2016'dan beri tutuklu bulunuyor.
Demirtaş’ın avukatlarının 20 Şubat 2017 tarihinde yaptığı başvuruyu değerlendiren Avrupa AİHM, 20 Kasım 2018 tarihinde
kararını verdi.
Demirtaş’ın siyasi saiklerle tutuklandığına kanaat getiren AİHM, Demirtaş’ın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile garanti altına alınan ifade özgürlüğü (madde 10), kişi güvenliği ve hürriyeti hakkı (madde 5) ve serbest seçim hakkının (1. Protokol madde 3) ihlal edildiğine ve Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması gerektiğine hükmetti.
Hükümetin ve Demirtaş’ın avukatlarının 19 Şubat 2019 tarihli taleplerini inceleyen Büyük Daire, davayı ele almayı kabul etti. 22 Aralık 2020 tarihinde kararını açıklayan Büyük Daire, hükümetin itirazlarını reddederek AİHM’in hükmünü yerinde buldu ve böylece hüküm kesinleşti.
Kesinleşen AİHM kararı, icrası denetlenmek üzere Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne gönderildi. Komite, 9-11 Mart 2021 tarihinde gerçekleşen 1398. İnsan Hakları Toplantısı’ndan beri
Selahattin Demirtaş (Başvuru no. 14305/17) kararının icrasını denetlemeye devam ediyor.
Kural 9.2. nedir?
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 10 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleştirdiği 964. Toplantısı’nda kabul ettiği kurallar içerisinde yer alan Kural 9.2., Komite’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının icrasını denetlerken sivil toplum kuruluşları tarafından sunulan değerlendirmeleri de dikkate almasına imkan verir. Bu kural kapsamında sivil toplum kurumları icrası denetlenen dava gruplarına bildirim yapabilir.
Kurallara
buradan erişilebilir.
*Bu işin hakları, Atıf-Gayriticari (CC BY-NC) Lisans ile kısmen saklıdır. Bu iş, MLSA’ya atıf ile ve ticari olmayan amaçlar ile kullanılıp dağıtılabilir. 
