DENİZ TEKİN
Diyarbakır Barosu’nun web sitesinde, “Yüzleşme ve Helalleşme 24 Nisan 1915 Tarihinden Başlamalıdır” başlıklı açıklama gerekçe gösterilerek, Baro Başkanı Nahit Eren ve 10 yönetim kurulu üyesi avukat hakkında TCK’nin 301 maddesi kapsamında yeni bir dava daha açıldı. Bununla birlikte 2017 beri Baro yöneticileri hakkında açılan dava sayısı altıya yükseldi.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, 24 Nisan 2022’de Diyarbakır Barosu’nun web sitesinde yayınlanan “Yüzleşme ve Helalleşme 24 Nisan 1915 Tarihinden Başlamalıdır” başlıklı açıklamada, “eleştiri boyutunu aşan ifadeler” bulunduğu iddiasıyla inceleme başlattı. Savcılık, Baro yöneticileri hakkında TCK 301. maddesinde yer alan, “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin Yargı Organlarını Alenen Aşağılama” suçundan soruşturma açılması için Adalet Bakanlığı’ndan izni istedi.
Adalet Bakanlığı, Diyarbakır Barosu başkanı Nahit Eren ile Yönetim Kurulu üyesi avukatlar Atilla Berk, Diyar Rüknedin Çetedir, Hatice Demir, Mehdi Özdemir, Mehmet Erdem, Ali İsmet Girgin, Öykü Çakmak Usal, Serdar Özer, Seyit Rıza Karakaş ve Zuhal Sayılgan Işık hakkında soruşturma izni verdi.
Baro yöneticileri, suçlama konusu yapılan açıklamanın ifade özgürlüğü kapsamında olduğu gerekçesiyle savcılığa ifade vermeyi reddetti.
Mahkeme, Baro yöneticilerinin yargılanmasına karar verdi
Avukatların görevleri nedeniyle işlediği iddia edilen suçlarla ilgili davalar, yasa gereğince ikamet ettikleri adrese en yakın ildeki ağır ceza mahkemesinin kararıyla açılıyor. Diyarbakır’a en yakın il olan Batman 1. Ağır Ceza Mahkemesi, 30 Nisan 2024’de verdiği kararda, baro yöneticilerinin TCK 301. maddeden yargılanmaları için son soruşturma izni verdi.
Mahkeme son soruşturma izni kararının gerekçesinde baro yöneticilerinin yaptığı, “Yüzleşme ve Helalleşme 24 Nisan 1915 Tarihinden Başlamalıdır” başlıklı açıklamanın TCK 301’inci maddesi suçu yönünden yargılanmayı gerektirir nitelikte olduğu savunuldu.
Savcılık, Bakanlık ve Mahkeme kararlarında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerine yer vermedi
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının soruşturma izni için Adalet Bakanlığı'na gönderdiği fezlekede, bakanlığın verdiği soruşturma izni yazısında ve avukatlar hakkında son soruşturma izni veren Batman 1. Ağır Ceza Mahkemesi kararında, baronun suçlama konusu yapılan yazısında referans gösterdiği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 24 Nisan’a ilişkin sözlerine yer verilmemesi dikkat çekti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 24 Nisan 2014’te yaptığı ve baronun açıklamasında yer alan sözleri şöyleydi: “…Nitekim 2014 yılının 24 Nisan günü Sayın Recep Tayip Erdoğan ‘20. yüzyılın başındaki koşullarda hayatlarını kaybeden Ermenilerin huzur içinde yatmalarını diliyor, torunlarına taziyelerimizi iletiyoruz’ demiş. 1915 olaylarını ‘gayr-ı insani sonuçlar doğuran hadise’ olarak değerlendirerek bu karanlık tarih ile yüzleşme açısından önemli bir açıklama olmuştur.”
Mahkeme, yargılamanın yapılması için dosyayı Diyarbakır’da görevli ve yetkili ağır ceza mahkemesine gönderdi. Davanın yargılamasına önümüzdeki aylarda başlanacak.
Sekiz soruşturma başlatıldı, altı dava açıldı
Ermeni aydınların bir gece evlerinden toplanarak sürgüne gönderildiği gün olması nedeniyle Ermeni soykırımının başladığı gün kabul edilen 24 Nisan 1915’in yıl dönümünde yaptıkları anma ve yüzleşme temalı açıklamalardan dolayı Diyarbakır Barosu yöneticileri hakkında 2017-2024 yılları arasında TCK 301’inci maddeden toplam sekiz soruşturma açıldı. Bu soruşturmaların altısı davaya dönüştü.
Mahkemeler, baro yöneticilerinin yaptığı 24 Nisan açıklamalarının ifade özgürlüğü kapsamında olduğu gerekçesiyle dört davada beraat kararı verdi. 2021 ve 2022 yılında yapılan açıklamalar nedeniyle açılan davalar ise devam ediyor. 2023 ve 2024 yılında yapılan açıklamalarla ilgili açılan soruşturmalar ise devam ediyor.
