MLSA - Evrensel gazetesinin, BİK’in resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etmesine dair açtığı davada idare mahkemesi ret kararı verdi. Gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Hakkı Özdal, “Bu karar sadece Evrensel’in değil hukuk denebilecek, geriye kalmış son teşrifatın son görünümüdür” diyerek basın mensuplarına dayanışma çağrısı yaptı. BİK kararına karşı Evrensel gazetesiyle dayanışma için Şubat ayında dijital ve basılı gazete aboneliği kampanyası başlatılacak.
Evrensel gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hakkı Özdal ile gazetenin avukatı Devrim Avcı, BİK’in resmi ilan ve reklam yayınlama hakkını iptal etmesine ilişkin İstanbul 2. İdare Mahkemesi’nin verdiği davanın reddi kararına ilişkin TGS Akademi’de bir basın açıklaması yaptı. Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS) Genel Başkanı Adnan Özyalçıner, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Sekreteri Banu Tuna, Birgün gazetesi Yayın Koordinatörü İbrahim Varlı, Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Türkiye Temsilcisi Özgür Öğret, Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) adına Dava Takip Koordinatörü Semra Pelek de destek vermek amacıyla basın açıklamasına katıldı.
‘Eşitlik ilkesine aykırı’
Evrensel gazetesinin avukatı Devrim Avcı, Basın İlan Kurumu’nun Evrensel’e yönelik ilan kesme ve yasaklama şeklindeki haksız uygulamalarına ilişkin sürecin 2021’den beri devam ettiğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Mahkeme bizim itirazlarımızı hiçbir şekilde değerlendirmedi. İzelman’ın TİS sözleşmesi sırasında alınan gazeteleri, Emek Partisi’nin üyelerinin satmasını ihlal sayıyor ancak makul bir gerekçe sağlamıyor. Herhangi bir gerekçeyi mahkeme kararında göremiyoruz. Neyin makul olduğunu tartışmıyor, İstanbul’da birkaç bayii üzerinden birden fazla gazete alındığını ısrarla söylüyor. Yargılamada kullandığımız bir kavram vardır; hayatın olağan akışı... Mahkeme kararı hayatın olağan akışını görmezden geliyor.”
Avcı, "Mahkemenin kararını taraflı olduğunu düşünüyoruz. Kararı 30 gün içinde istinat etme hakkımız mevcut, gerekirse AİHM’e kadar gidebilecek bir süreç. Mesele bu karar üzerinden BİK’in Evrensel gazetesini sürekli takip etmesi ancak, özellikle yandaş gazetelerde bu durumun yok sayılması. Bu durum kanun önünde eşitlik ilkesine aykırıdır” dedi.
‘Politik bir ambargo uygulanıyor’
Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Hakkı Özdal, kararın karşılığının Evrensel gazetesi için maddi bir kayıp ve medya tekellerinin baskısı altında yapılan bir yayıncılığın başka bir zorlukla karşılaşması anlamına geldiğini söyledi. Kararın engel olmayacağını aynı cesaret ve şevkle çalışmaya devam edileceğinin altını çizen Özdal, "Bir kişinin birden fazla gazete alması değerlendiriliyor ancak, dağıtım tekelleri gazetemizin taleplerini görmezden geliyor. Bazı okurlarımız ve gönüllüler de gazetemizin her yere ulaşması için organize oluyor” dedi.
Kararın politik bir karar olduğunu vurgulayan Özdal, "Duruşmaları da izledik, davalıyla karar vericiler arasındaki illiyet ve gönül bağını gözlerimizle gördük. Bu karar sadece Evrensel’in değil geriye kalmış, hukuk denebilecek son teşrifatın son görünümüdür” ifadelerini kullandı.
Televizyon yayıncılığı üstündeki baskı aracı RTÜK gibi BİK’in de internet haberciliği ve basılı gazeteler açısından giderek güçlenen bir sopa olduğunu ifade eden Özdal, "Evrensel’in yayını rahatsız etmiştir. Yargı BİK’in bu hukuksuz kararının arkasında durdu. Artık yalnızca BİK’le değil idari mahkemeyle de karşı karşıyayız” dedi.
Tosyalı Demir Çelik Fabrikası’nda yanan bir işçinin damacana suyla söndürülmeye çalışıldığına dair gazetede yer alan haberin ardından o bölgede internet ayarlarının Evrensel’e girilemeyecek şekilde ayarlandığını örnek veren Özdal, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biz aynı anda hem rejim hukuku hem de sermayeyle karşı karşıyayız. Uğradığımız düşmanlığın sebebini biliyoruz. Sadece bu kararla değil gazetemizin çalışanlarının basın kartlarının yenilenmemesi veya verilmemesinde görüyoruz. Evrensel’e politik bir ambargo uygulanıyor. Bu ambargoyu dostlarımızın dayanışmasıyla, daha önemlisi okurlarımızın dayanışmasıyla aşacağız. Evrensel’in organik okurları var, özellikle emekçiler arasında kümelenmiş bir gazete. Şubat ayında bu kararın ardından dayanışma için dijital ve basılı gazete aboneliğine ilişkin bir kampanyamız olacak. Bu sorunu aşacağız, bu karar Evrensel’i durdurabilecek bir karar değil ama bu kararın yarattığı pürüzleri de aşacağız.”
Evrensel gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hakkı Özdal ile avukatı Devrim Avcı’nın açıklamasını bu linkten izleyebilirsiniz.
Ne olmuştu?
Basın İlan Kurumu (BİK), Eylül 2019’da Evrensel gazetesinin resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etti. Kurum, 22 Ağustos 2022’de ise Evrensel okurlarının bayilerden birden fazla gazete satın alması, kurum abonelikleri ve kayıt defterlerinin düzenli tutulmadığı iddiasıyla gazetenin Evrensel’in resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etti.
Evrensel gazetesi iptal kararı sonrası Basın İlan Kurumu’na kararın kaldırılması talebiyle iki kez itirazlarda bulundu. Ancak, BİK Genel Müdürlüğü itirazları, “Gazetenin ihlalini ortadan kaldıracak yeni müspet herhangi bir bilgi ve belgenin sunulmadığı” iddiasında bulunarak reddetti. Gazete kararı mahkemeye taşıdı.
Evrensel’in, Basın İlan Kurumu’nun resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etmesine dair açtığı davanın ilk duruşması, 28 Kasım 2023’te, İstanbul 2. İdare Mahkemesi’nde görüldü. İşlemin iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle açılan dava emsal teşkil etse de mahkeme davanın reddine karar verdi.
