ELİF AKGÜL
Basın ve İlan Kurumu’nun muhalif yayınlara yönelik cezalarına tepkiler sürerken, Evrensel gazetesi kurumun, “resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etmesine” karşı hukuki mücadele başlattı.
Evrensel gazetesinin Basın ve İlan Kurumu’nun (BİK) resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etme kararına açtığı davanın duruşması, İstanbul 2. İdare Mahkemesi’nde görüldü. BİK’in Evrensel’e yönelik yaptırımlarının “kanun önünde eşitlik ilkesine aykırı” olduğunu savunan gazete, iptal kararına ilişkin idari işlemin yürütmesinin durdurulmasını istiyor."
Duruşma öncesi basın açıklaması
Bağcılar’daki İstanbul Bölge İdare Mahkemesi önünde saat 09.00’da basın açıklaması yapan Evrensel gazetesi çalışanları, Anayasa Mahkemesi (AYM) kararının uygulanmasını talep etti.
Evrensel gazetesinin avukatı Devrim Avcı basın açıklamasında yaptığı konuşmada AYM’nin BİK cezalarının düşünce ve ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine ilişkin kararının pilot karar niteliğinde olduğunu hatırlattı.
Avukat Avcı: Gazete okurlarının bayiden kaç gazete aldığını takip edemez
Avukat Avcı BİK’in Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na bağlanmasının ardından verdiği iptal kararının gerekçesi hakkında ise şöyle konuştu:
“Evrensel BİK’ten ilan almaya başladığı Aralık 2011 tarihinden sonra ve öncesinde üç yıl boyunca sayısız denetimden geçti. Gazete satış ve tirajlarında yönetmeliğe aykırı bir durum bulunmadı. Gazetenin okurlarının bir bayiden kaç gazete satın aldığının takibi yapmasını beklemek zorlama bir karar aynı zamanda hukuki değil.”
Polat: AYM kararının uygulanması için buradayız
Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat da açıklamada yaptığı konuşmada, “AYM kararının uygulanmasının teşvik edilmesi için buradayız” dedi.
“Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesiyle BİK’in Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına bağlanmasının ardından kurum muhalif gazeteler için bir ‘sopa’ya dönüştü” diyen Polat, iptal gerekçesinin “hukuki değil, siyasi” olduğunu ifade etti. Polat, “İdare mahkemesi bu hukuksuzluğa dur demeli” diye konuştu.
Açıklamanın ardından saat 10.30’da başlayan duruşmada ilk olarak avukat Devrim Avcı söz aldı. 195 Sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun’un “basın ahlak esasları”na ilişkin 49. maddesinin iptaline ilişkin AYM’de dosyalar olduğunu belirterek bunun bekletici sebep yapılmasını istedi.
“Kanun önünde eşitlik ilkesi ihlal edildi”
Aksi durumda davanın kabulünü talep eden Avcı şöyle konuştu:
“Evrensel gazetesinin merkezi de çalışanları da İstanbul’da. Çalışanlarının Türkiye’nin her yerinden gazete alıp dağıtımını yapması hayatın olağan akışına aykırı. BİK bunu başka düşük tirajlı gazetelerden beklemiyor. Bu şekilde ‘kanun önünde eşitlik’ ilkesine aykırı davranarak Evrensel’in basın ve ifade özgürlüğünü ihlal ediyor.”
BİK avukatı ise söz konusu davanın 49. maddeye ilişkin olmadığını belirtti; “Yasa koyucunun amacı resmi ilan alabilmek için gazete çıkarmanın önüne geçmek” diyerek Evrensel gazetesinin 4 bin satış koşulunu yerine getirmediği gerekçesiyle davanın reddini talep etti.
Evrensel gazetesinin avukatı Avcı ise BİK’in iptal kararı öncesinde, haklarında “herhangi bir dava açılmamış haberleri dahi gerekçe yaparak gazeteye ceza kestiğini”, gazete çalışanlarının Basın Kartı başvuruları yasal koşulları yerine getirmelerine rağmen dört yıldır cevapsız bırakıldığını hatırlatarak, “Bu dava BİK’in Evrensel gazetesine yönelik özel tutumunun sonuncu örneğidir” dedi.
BİK kararının basın ve ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini vurgulayan Avcı, “Kanun hükmü Evrensel gazetesi aleyhine uygulanırken, diğer tirajı düşük gazetelere uygulanmıyor. Bu durum kanun önünde eşitlik ilkesine aykırı ve ölçülü değil” dedi.
Taleplerin alınmasının ardından mahkeme kararı daha sonra açıklamak üzere duruşmaya son verdi.
Ne olmuştu?
Eylül 2019’da Evrensel’e resmi ilan ve reklam yayımlayı durdurmuştu. Gazeteye yönelik BİK’in Evrensel’e yönelik “basın ahlak ve ilkelerine uyulmadığı” gerekçesiyle uyguladığı ilan kesme cezaları Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşınmış, AYM Evrensel, Sözcü, BirGün ve Cumhuriyet’in yaptığı ayrı ayrı başvuruları toplu olarak değerlendirerek Mart 2022’de ihlal kararı vermişti.
BİK, Ağustos 2022’de ise “okurların İzmir ve Kocaeli’de farklı bayilerden birden çok gazete alması” gerekçesiyle askıda tutulan bu hak iptal edilmişti.
