BARIŞ ALTINTAŞ
Rusya'nın en zengin insanlarından biri olan Gleb Fetisov'un sponsorluğunu üstlendiği ve jürisinde dünyanın en prestijli gazetecilik kuruluşlarının başkanlarının da yer aldığı yeni bir hibe programı olan Fetisov Gazetecilik Ödülleri (FJA) için 22 Ocak'ta Lucerne'deki Schweizerhof Otel'de bir tören düzenlendi.
İşadamı, hayırsever, film yapımcısı, eski bir senatör ve Rusya'daki My Bank'ın eski sahibi olan Fetisov’un arkasında olduğu FJA’in dört kategorisinde toplam 520.000 CHF ( ya da 525.000 $) değerinde ödül verdi. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Pulitzer Ödülü için ayrılan toplam fon 21 kategori için 315,000 $. Ödülleri kazananlarsa, Üstün Araştırmacı Gazetecilik kategorisinde Yolsuzluk Defterleri makalesi ile Arjantin'den Diego Cabot; Çevre Gazeteciliğinde Mükemmeliyet kategorisinde Taksitle Ölmek serisi ile Nijerya'dan Isaac Anyaog ve Almanya'dan Petra Sorge; Cenneti Yok Etmek için Gizli Anlaşma haberi ile Philip Jacobson (ABD) ve Tom Johnson (İngiltere); Sivil Haklara Katkı kategorisinde Uzak Yaşam, Kaba Adalet makalesi ile Katie May (Kanada) ve Son Kullanıcı makalesi ile Mohamed Abo-elgheit (Mısır) oldu. Batı’nın Silahları Yemen'de IŞİD ve AQAP'ın Eline Nasıl Geçti başlıklı makalesi ile Mohamed Abo-elgheit (Mısır) ise Barışa Üstün Katkı kategorisinde ödüllendirildi. Kazananlar iki aşamalı bir süreçle belirlendi: İlk olarak, aralarında MLSA Eş-Direktörü olarak aralarından benim de bulunduğum FJA Uzman Konseyi'ndeki 14 gazeteci, 50 ülkeden gelen 168 başvuru arasından 33 raporu kısa listeye aldı. Son kararı veren jüri, Etik Gazetecilik Ağı Başkanı Aidan White, Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) İcra Direktörü Barbara Trionfi, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Genel Sekreteri Christophe Deloire ve Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Genel Sekreteri Ricardo Gutierrez olmak üzere sekiz kişiden oluştu.
EFJ Genel Sekreteri Gutierrez ödül töreninde yaptığı konuşmada, Avrupa'da ve dünya genelinde gazetecilerin yaptıkları haberler nedeniyle öldürülmeleri ve rutin olarak hapsedilmeleriyle ilgili istatistikleri paylaştı: “Her gün gazeteciler şüpheli nedenlerle gözaltına alınıyor. Dün, bu törene katılması beklenen bilim haberleri kuruluşu Mongabay'in ödüllü editörü Phil Jacobson, Endonezya'da vize ihlali iddiasıyla tutuklandı. Utanç verici bir keyfi gözaltı. Gazeteciler olarak desteğe ihtiyacımız var. Hem de her zamankinden daha fazla."
Neden bu kadar büyük bir gazetecilik ödülü veriyor?
Forbes Russia'da Anastasia Lyalikova imzasıyla yayınlanan bir habere göre, bir ödül vakfı kurma fikri birkaç yıl önce, aynı zamanda bu yılın organizasyon komitesinde de yer alan insan hakları savunucusu Eva Merkacheva'dan geldi. Merkacheva'nın Fetisov'a ulaşarak bir Rus gazetecilik ödülüne yardımcı olmasını istemesiyle ortaya çıkan FJA’in hikayesi Merkacheva’ya göre şöyle başladı:
"Nobel Ödülü'ne benzemeyen ama gazetecilik alanında bir ödül oluşturma fikri ortaya çıktı. Bir gazetecinin kitap yayınlamasını ya da başka bir ülkeye taşınmasını da sağlayacak bir ödül." Merkacheva, Fetisov'un 2014 yılında hakkında açılan bir dolandırıcılık davası sırasında çeşitli gazeteciler tarafından yapılan haberlerle dikkatleri üzerine çekmesinin de kendisini motive ettiğini söyledi. Ödül töreninde yaptığı konuşmada küresel toplumun karanlık bir tablosunu çizen Fetisov ödül verme nedeni şu sözlerle açıkladı: "Halen meşru olan tek bir kurum kaldı: Dördüncü Kuvvet -. Biz buna dürüst gazetecilik diyoruz. Şu anda ağır kan kaybı yaşıyor. Gazeteci cinayetlerinin listesi de her geçen gün uzuyor." "Fetisov Gazetecilik Ödülleri, gerçek gazeteciliğin temelini güçlendirmek amacıyla kuruldu. Proje, gazetecilik alanındaki üstün başarıları ödüllendirmeyi amaçlamaktadır. Amacı, gazetecileri insani değerleri teşvik etme ve modern gerçeklerin hassas konularını haberleştirme misyonlarında desteklemektir."
Gleb Fetisov kimdir?
Forbes'un Milyarderler 2019 listesinde 1818 numarada yer alan 53 yaşındaki iş insanı, servetini varlık yatırımlarından elde etti. Forbes'a göre, 1995 yılında Mikhail Fridman'ın Alfa Grubu'na katılan Fetisov, daha sonra grubun Sibirya'daki bir alüminyum fabrikasını devralmasına öncülük etti. 2014 yılında, telekom şirketi Vimpelcom'daki hissesi de dahil olmak üzere tüm ticari çıkarlarını yaklaşık 1,4 milyar dolar nakit karşılığında sattı. Parasını çektikten kısa bir süre sonra, Moskova'da iflas eden My Bank'ın varlıklarını zimmetine geçirmekle suçlanarak tutuklandı. Şubat 2015'te alacaklılara 200 milyon dolar ödedi ve kısa süre sonra hapisten çıktı. Davası Moskova'daki devam ediyor. Forbes Russia'ya göre, Fetisov 2017 yılında "Russian Booker" kitap ödülünün sponsorluğunu üstlendi. Ayrıca 2010'ların ortalarından beri film çekimini destekliyor. Örneğin muhalif yönetmen. Andrey Zvyagintsev'in Loveless filmi Fetisoff ILLusion şirketi tarafından üretilen filmler arasındaydı. Siyasete de giren iş adamı, Rusya'da Yeşil İttifak partisini kurdu ve 2015'e kadar bu partinin liderliğini yaptı, ancak hakkındaki iddiaların ardından istifa ederek siyasetten çekildi. Kendisine yakın isimler My Bank'a yönelik dolandırıcılık iddialarının Fetisov'un siyasi faaliyetleriyle ilgili olduğunu iddia etti.
