Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) ve aşağıda imzası bulunan 25 basın özgürlüğü ve insan hakları örgütü olarak geçtiğimiz hafta üç Kürt gazetecinin tutuklanmasını kınıyor, yetkilileri basın özgürlüğüne dair yükümlülüklerini yerine getirmeye ve tutuklu gazetecileri derhal serbest bırakmaya çağırıyoruz. Türkiye, Basın Kanunu, T.C. Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden (AİHS) doğan yükümlülüklerini yerine getirmeli ve Kürt medyasını hedef almaktan vazgeçmelidir. Tüm gazeteciler, demokratik bir toplumun vazgeçilmez bir unsuru olan gazetecilik mesleğini baskılardan uzak bir şekilde özgürce yerine getirebilmelidir.
Üç gazeteci tutuklandı
23 Nisan'da, İstanbul, Ankara ve Şanlıurfa'daki Kürt gazetecilere yönelik operasyonlarda aralarında Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Esra Solin Dal, Mehmet Aslan, eski MA muhabiri Doğan Kaynak ve gazeteci Erdoğan Alayumat'ın bulunduğu dokuz kişi gözaltına alındı. Gazetecilerin, avukatlarına erişimleri 24 saat boyunca engellendi. Ertesi gün ise, gözaltı süreleri 24 saat daha uzatıldı.
Kaynak ve diğerleri savcılık ifadelerinden sonra serbest bırakılırken gazeteciler Esra Solin Dal, Mehmet Aslan ve Erdoğan Alayumat tutuklama istemiyle mahkemeye sevk edildi. Üç gazeteci 27 Nisan'da "terör örgütüne üye olmak" suçlamasıyla tutuklandı.
Savunma avukatlarından Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) Hukuk Birimi'ne göre, dosyada suçlamalara ilişkin iddiaları destekleyen herhangi bir kanıta rastlanmadı. Polis sorgusunda ise gazeteciler yalnızca gazetecilik faaliyetleri, haber kaynakları ve sosyal medya paylaşımları hakkında sorgulandılar. MLSA Hukuk Birimi, gazetecilerin dava dosyasına konulan gizlilik kararı ve ek kısıtlamalara itiraz etti.
Kürt gazetecilere yönelik sistematik taciz ve gözdağı
Kürt medya kuruluşları ve gazeteciler, son yıllarda Türkiye hükümeti tarafından artan bir şekilde hedef alındı. Geçen yıl 9 Kürt gazeteci yedi ay tutuklu kaldıktan sonra yapılan ilk duruşmada tahliye edildiler. Mayıs 2023'teki cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinden hemen önce ise 11 Kürt gazeteci tutuklandı. Daha geriye gidersek, sadece 2022'de en az 25 Kürt gazeteci tutuklandı. Medya Özgürlüğü Acil Müdahale (MFRR) veritabanı, 2022'den bu yana 118 Kürt gazeteci, medya çalışanı veya kuruluşunu hedef alan 43 vaka kaydetti. Bunlar genellikle tutuklama ve hapis cezalarıyla sonuçlanan yasal taciz vakalarıydı.
Dünya Basın Özgürlüğü Günü olan 3 Mayıs'ta, Türkiye yetkililerine Kürt gazetecilere yönelik sistematik taciz ve gözdağına son verme çağrımızı yeniliyor; Basın Kanunu ve T.C. Anayasası uyarınca tüm gazetecilerin güvenliğini sağlamalarını talep ediyoruz. Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10. Maddesi uyarınca korunması gereken ifade ve medya özgürlüğü haklarının sürekli ihlaline son verilmesi çağrısında bulunuyoruz.
İmzalayanlar:
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA)
Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)
Dünya Gazeteler ve Haber Yayıncıları Birliği (WAN-IFRA)
Galler PEN
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)
Güney Doğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO)
İngiliz PEN
İrlanda PEN
Katalan PEN
Kürt PEN
OBC Transeuropa
PEN Amerika
PEN Armãn
PEN Hırvatistan
PEN Hollanda
PEN İsveç
PEN Kanada
PEN Melbourne
PEN Norveç
PEN San Miguel
PEN Sydney
PEN Vietnam
PEN Québec
Sansür Endeksi (Index on Censorship)
Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi
Uluslararası PEN
