MLSA Hukuk Birimi, bir sosyal medya paylaşımında eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a hakaret ettiği gerekçesiyle gazeteci Neşe İdil’e verilen adli para cezası hakkında Anayasa Mahkemesine (AYM) bireysel başvuruda bulundu.
Savunmanlığını MLSA'nın üstlendiği Gazeteci Neşe İdil’in ulusal yayın yapan birçok medya kuruluşunda 2014 yılından beri editörlük yapmış bir gazeteci olduğu hatırlatıldı. Eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a sosyal medya üzerinden “soytarı” diyerek hakaret ettiği gerekçesiyle yargılanan İdil’in 14 bin 160 TL adli para cezasına çarptırıldığı ve bu hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) dair karar verildiği hatırlatıldı.
İdil’in paylaşımında siyasal eleştiride bulunduğunu, yapmış olduğu paylaşımın esas amacının Türkiye'nin hazırlanmasında etkin rol aldığı, ilk imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı kararıyla çekilmesini eleştirmek olduğu vurgulandı. Türkiye ve Dünya genelinde pek çok kadın örgütünün, kurum ve kuruluşların Türkiye'nin İstanbul sözleşmesinden çekilmesi kararına karşı net ve istikrarlı tepkiler gösterdiği hatırlatıldı.
İdil hakkında verilen HAGB kararının kesinleşmemiş bir hüküm olduğu ve bu kararın onu sürekli ceza tehdidi altında bıraktığı vurgulandı. Bu durumun, İdil’in Anayasa’nın 25. 26. ve 28.maddelerinde korunan “Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti” ve “Basın Hürriyeti” haklarını kullanmaktan caydıracağını ve düşüncelerini serbestçe açıklamasına engel olacağına dikkat çekildi. Kararın devamında, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM), HAGB uygulamasına basın, düşünce ve ifade özgürlüğü üzerinde yarattığı olumsuz etkilere dair yaptığı değerlendirmeler ve bu konuda verilen emsal hak ihlali kararlarına yer verildi.
Gazeteci olan İdil’in yapmış olduğu paylaşımın esas amacı Türkiye'nin hazırlanmasında etkin rol aldığı, ilk imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı kararıyla çekilmesini eleştirmek olduğu vurgulandı. Türkiye ve Dünya genelinde pek çok kadın örgütünün, kurum ve kuruluşların Türkiye'nin İstanbul sözleşmesinden çekilmesi kararına karşı net ve istikrarlı tepkiler gösterdiği hatırlatıldı.
Kararda, başvurucuya verilen cezanın istinaf kanun yoluna başvurma alt sınırının altında kalması nedeniyle bu kararın bir üst mahkeme tarafından denetlenmesi hakkını ortadan kaldırdığına işaret edildi. Bu durumun başvurucunun hükmen denetlenmesini talep etme, hak arama hürriyetini ve adil yargılanma hakkını ihlal ettiği vurgulandı.
Kararda, İdil hakkında hazırlanan esas hakkındaki görüşte hem de yerel mahkeme kararında, Yargıtay’ın "soytarı" sözcüğünün hakaret olarak kabul edildiğine değinildiğini hatırlatıldı. Ancak "soytarı" sözcüğünün hangi Yargıtay kararlarında hakaret olarak kabul edildiği belirtilmemesi nedeniyle başvurucunun gerekçeli karar hakkı ihlal edildiği belirtildi.
Başvuruda açıklanan bu nedenlerle, İdil’in temel hak ve hürriyetlerine müdahalede bulunulduğu ve bunun sonucunda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 10. maddesi ile Anayasa'nın 25. 26. ve 28. maddelerinde düzenlenen ifade özgürlüğü hakkını ile Anayasanın 36. Maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının ihlal edildiği belirtildi.
Dava Hakkında
Gazeteci Neşe İdil, sosyal medya hesabında 26 Temmuz 2023 tarihinde "Aile bakanı Göktaş: Kadınlarımız da 6284 sayılı Kanunu uygulamamızı istemiyorlar. Biz bunu alanda görüyoruz. 'Biz eşimizin yanına dönmek istiyoruz' diyorlar." ifadelerinin yer verildiği bir tweeti alıntılayarak "Birinci biz kadınların değiliz. İkincisi de bu kadar uydurmaya, bu kadar yalan söylemeye insan utanır. Derya Yanık denilen soytarı gitti, sen geldin allahım ya." Şeklindeki paylaşımda bulundu.
Derya Yanık’ın şikayeti üzerine İdil hakkında hakaret suçlamasıyla 2023 yılında iddianame hazırlandı. Davaya bakan İstanbul 8. Asliye Ceza Mahkemesi, İdil’in üzerine atılı “kamu görevlisine görevinden dolayı sesli, yazılı veya görüntülü bir ileti yoluyla hakaret etme” suçunu işlediği iddiasıyla 14 bin 140 TL adli para cezasına çarptırdı. Ardından bu hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verildi. Bu kararla birlikte 5 yıllık denetim süresine tabi tutulan İdil, denetim süresi boyunca suç işlemediği takdirde bu dava düşecek.
