26 Eylül haftası: Gazetecilik ve ifade özgürlüğü davaları

Bu hafta da birçok gazetecilik ve ifade özgürlüğü davasının duruşması görülecek. İşte haftanın duruşma takvimi:

27 Eylül Salı

• Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin sorumlu yazı işleri müdürü Reyhan Çapan’ın “terör örgütü propagandası yapmak” ve “terör örgütlerinin yayınlarını basmak veya yayınlamak” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 22. duruşması İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09:30’da görülecek. Çapan hakkında hazırlanan 18 iddianame İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından birleştirilerek kabul edildi. İddianamelerde Çapan’a yöneltilen suçlamalara 2012-2015 yılları arasında gazetede yayımlanan çeşitli haberler delil olarak gösteriliyor.  İddia makamı, Çapan hakkında üç yıl altı aydan 15 yıl altı aya kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezası talep ediyor.
• Özgür Gelecek gazetesi muhabiri Taylan Özgür Öztaş, Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Tunahan Turhan ve savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Vedat Örüç’ün de aralarında bulunduğu 38 kişinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması Anadolu 13. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10:55’te görülecek. Öztaş, 22 Ağustos 2019 günü haber takibi sırasında, Turhan ise aynı günün akşam saatlerinde evine düzenlenen polis baskınıyla gözaltına alınmıştı. Gazeteciler, savcılıkta verdikleri ifadenin ardından adli kontrol tedbiri ile serbest bırakılmıştı.
• Van’da 2018 yılında Özgürlükçü Demokrasi ile Azadiya Welat gazetelerini dağıttıkları esnada gözaltına alınan Mikail Tunçdemir ve Ferhat Duman’ın “terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etmek” ve “örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 17. duruşması Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 11:00’de görülecek.
• Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci ve yazar Burhan Ekinci’nin “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 11:10’da görülecek. İddianamede Ekinci’ye yöneltilen suçlamaya, ihbar sonrası polisin yaptığı “açık kaynak araştırmasında tespit edilen” yedi tweet delil olarak gösteriliyor. Davanın 26 Mayıs 2022 tarihinde görülen beşinci duruşmasında Ekinci’nin avukatlarının müvekillerinin savunmasının alınabilmesi için istinabe yazılmasını yineledikleri talepleri, mahkeme tarafından “Almanya istinabe taleplerini reddediyor” gerekçesiyle reddedilmişti.
• Gazeteciler Hazal Ocak, Olcay Büyüktaş, İpek Özbey ve Vedat Arık’ın “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” ve “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçlamalarıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 14:15’te görülecek. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un 14 Nisan 2020 tarihinde Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Boğaz’da Kaçak Var” başlıklı haber hakkındaki şikayeti üzerine açılan davanın iddianamesinde “düşünceyi açıklama özgürlüğünü, kamuoyu ve devleti korumaya yönelik olarak sınırlandırmak zorunludur” deniliyor ve Altun’un “terör örgütleri hakkında yapmış olduğu açıklamalar ve çalışmaları göz önüne alındığında terörle mücadele kapsamında görev ve sorumluluk aldığı” iddia ediliyor. Mahkeme, ikinci duruşmada Altun’un davaya katılma talebini kabul etmişti. 24 Haziran 2021 tarihinde görülen üçüncü duruşmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, “terör örgütleri hakkında yapmış olduğu açıklamalar ve çalışmalar” bulunan ve hakkında 2019 yılından itibaren 24 saat esasına göre koruma kararı olan Fahrettin Altun’un “terörle mücadele kapsamında göreve sorumluluk aldığının anlaşıldığını” öne sürerek gazetecilerin her iki suçta cezalandırılmalarını talep etmişti. 31 Mart 2022 tarihinde görülen beşinci duruşmada mahkeme, gazetecilerin avukatlarının Fahrettin Altun’un katılan olarak duruşmada dinlenmesi ve Fahrettin Altun’un terörle mücadelede görev aldığına ilişkin İçişleri Bakanlığından görevlendirme yazısı istenmesine yönelik taleplerini gerekçe göstermeden reddetmişti.

28 Eylül Çarşamba

• Muhammet İkram Müftüoğlu, HDP Doğubayazıt İlçe Eşbaşkanı Abdullah Ekelik, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dicle Müftüoğlu, Turgay İlboğa, Yücel İlhan ve savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Aziz Oruç’un “örgüt üyeliği”, “örgüt propagandası” ve “örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçlamalarıyla yargılandığı davanın dokuzuncu duruşması Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09:00’da görülecek. Müftüoğlu, Ekelek, İlboğa ve İlhan, Ermenistan üzerinden Avrupa’ya geçmek istediği sırada pasaportunun sahte olduğu gerekçesiyle mahkeme kararı olmadan İran’a iade edilen ve bu ülke yetkililerinden kötü muamele gördükten sonra Türkiye-İran sınırına bırakılan gazeteci Oruç’a  yardım ettikleri gerekçesiyle bu dosyada Oruç ile birlikte yargılanıyorlar. 18 Aralık 2019 tarihinde Türkiye’ye yasa dışı yollarla girdiği gerekçesiyle Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde tutuklanan Oruç, 11 aylık tutukluluğun ardından 9 Kasım 2020 tarihinde görülen üçüncü duruşmada tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmişti.
• Demokratik Modernite Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ramazan Yurttapan, derginin suçlama konusu yapılan sayısında yazıları bulunan Agos Gazetesi Ermenice sayfalar Editörü Pakrat Estukyan, avukat Emran Emekçi, Mehmet Nimet Sevim ve Cihan Doğan’ın “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 11:10’da görülecek. İddianamede sanıklara yöneltilen suçlamalara Demokratik Modernite Dergisi’nin 36. sayısında yer alan makaleler ve bu makalelerdeki bazı ifadeler delil olarak gösteriliyor. İddianame savcısı, mahlas kullanan kişiler tarafından yazılan üç makaleyi de suçlamalara delil olarak göstererek her ne kadar bu kişilerin kim olduğu tespit edilemese de Basın Kanunu’nun 11. maddesi gereği Yurttapan’ın sorumlu yazı işleri müdürü olarak cezai sorumluluğunun olduğunu belirtiyor. Savcı, derginin 36. sayısı hakkında İstanbul 4. Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilen toplatma kararına da iddianamede yer veriyor. Yurttapan, Estukyan, Emekçi, Sevim ve Doğan’ın İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davasının dosyası, 27. Ağır Ceza Mahkemesinin 18 Mayıs 2022 tarihli kararı ile Yurttapan’ın derginin 37. sayısı gerekçe gösterilerek aynı suçlama ile yargılandığı ve İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davasının dosyası ile dosyalar arasında “hukuki ve fiili bağ” olduğu gerekçesiyle birleştirilmişti.
• Gazeteci Hayri Demir’in “terör örgütü üyeliği” ve “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamaları ile yargılandığı davanın 13. duruşması Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 11:15’te görülecek. İddianamede Demir’e yöneltilen suçlamalara gösterilen deliller arasında Demir’in evine giren hırsızlar tarafından çalınan fotoğraf makinesine ait iki adet hafıza kartında bulunan ve Suriye’de haber takibi sırasında çektiği görüntüler de bulunuyor. 29 Haziran 2022 tarihinde görülen 12. duruşmada dinlenen tanık Hasan Şahin, 2018-2021 yılları arasında Suriye’de bulunduğunu söylemesine rağmen gazeteci Demir’i 2015 yılında Kobane’de gördüğünü iddia etti. Gazeteci Demir, Hasan Şahin’in bir başka suçtan yargılanan Hüseyin Durudemir adlı kişinin beyanlarını tekrar ettiğini belirterek Şahin’in beyanlarına itiraz etmişti. Mahkeme, iddia makamının tanık Hasan Şahin’in yeniden dinlenmesi talebini de “dosyaya yarar sağlamayacağı” gerekçesiyle reddetmişti. Mahkeme, celse arasında Demir’e ait dijital materyallerde bu sefer de “FETÖ/PYD terör örgütü ile ilgili verilerin bulunup bulunmadığına” bakılmasını istemişti.
• 7 Boğaziçi Üniversitesi öğrencisinin “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması İstanbul 21. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 13:45’te görülecek. Savcılığın Yeni Şafak gazetesinin Twitter paylaşımını suç duyurusu olarak kabul ederek öğrenciler hakkında başlattığı soruştuma sonrası hazırlanan iddianamede öğrencilere yöneltilen suçlamaya üniversiteye atanan rektör Melih Bulu’yu protesto etmek amacıyla düzenlenen fotoğraf sergisinde yer alan bir resim delil olarak gösteriliyor. İddianamede, söz konusu resimde Kabe’nin “İslam dini literatüründe yasak ve haram olarak kabul edilen eşcinsellik ve benzeri cinsel yönelimlere dair imgeler ile İslam’ın tek yaratıcı olan Allah inancı ve tevhid inancına aykırı olan ‘Şahmeran’ figürü” ile aynı resimde yer alması öğrenciler için talep edilen cezaya gerekçe gösteriliyor.

29 Eylül Perşembe

• Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ,  HDP eski Grup Başkan Vekilleri İdris Baluken ve Çağlar Demirel ile milletvekilleri Altan Tan, Ahmet Yıldırım, Ertuğrul Kürkçü, Mehmet Ali Aslan ve Saadet Becerikli’nin “görevi yaptırmamak için direnmek”, “kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret” ve “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamalarıyla yargılandıkları davanın üçüncü duruşması Silvan Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 09:05’te görülecek. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede dönemin Silvan İlçe Emniyet Müdür Yardımcısı Osman Gündüz, “diğer emniyet görevlileri”, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve dönemin İçişleri Bakanı Efkan Ala müşteki olarak yer alıyor. İddianamede milletvekillerine yöneltilen suçlamalara vekillerin sokağa çıkma yasağı ilan edilen Silvan ilçesine 12 Kasım 2015’te gelmeleri üzerine gerçekleşen polis müdahalesi sırasında söyledikleri iddia edilen sözler, Figen Yüksekdağ’ın yaptığı basın açıklaması ve polis müdahalesinin ardından yaşanan arbedenin görüntüleri delil olarak gösteriliyor. Milletvekilleri hakkında hazırlanan iddianameyi kabul eden Diyarbakır 8. Asliye Ceza Mahkemesi, milletvekillerine isnat edilen suçlamaların Silvan ilçesinde işlendiğine bu nedenle dava dosyasına bakmakla yetkili mahkemenin Silvan Asliye Ceza Mahkemesi olduğuna hükmederek, dosya için yetkisizlik kararı vererek dosyayı Silvan Asliye Ceza Mahkemesine gönderdi. Silvan Asliye Ceza Mahkemesinde sekiz duruşması görülen dava sürecinde mahkeme, tekrar milletvekili seçilen Hüda Kaya ve Feleknas Uca hakkında yargılamanın durdurulması kararı vererek, dosyalarının ayrılarak TBMM’ye gönderilmesine karar verdi. Mahkeme, Resmi Gazete’de yayımlanan 694 sayılı OHAL KHK’sı ile milletvekilleri hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisinin, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine devredildiği gerekçesiyle 2020 yılında dosya için görevsizlik kararı vererek dosyayı görevli Ankara 33. Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi. Mahkemeler arasında ortaya çıkan uyuşmazlığını 2021 yılında değerlendiren Yargıtay, davanın Silvan Asliye Ceza Mahkemesinde görülmesine karar verdi. Davanın Silvan Asliye Ceza Mahkemesinde 16 Mart 2022 tarihinde görülen ilk duruşmasında mahkeme, cezaevinde olan HDP milletvekilleri İdris Baluken ve Figen Yüksekdağ’ın ifadesinin SEGBİS üzerinden alınması için kaldıkları cezaevine yazı yazılmasına karar vererek davayı ertelemişti. Figen Yüksekdağ, 15 Haziran 2022 tarihinde görülen ikinci duruşmaya da katılamamış ve savunma yapamamıştı.
• KCK ana davada 18 yıl hapis cezasına çarptırılan ve cezası geçtiğimiz yıl Yargıtay tarafından bozulan HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı ve Van milletvekili Tayip Temel ve HDP Mardin milletvekili Pero Dündar’ın da aralarında bulunduğu 38 kişinin “örgüt kurmak ve yönetmek” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın sekizinci duruşması Diyarbakır 2. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09:10’da görülecek.  Azadiya Welat gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Tayip Temel, 8 Ekim 2011’de tutuklanmış, 1 Temmuz 2014’te tahliye olmuştu. İddianamede, Temel’e yöneltilen suçlamalara Avrupa’da yayın yapan Roj TV yayına katılması, Azadiya Welat ve Dicle Haber Ajansına (DİHA) abone bulmaya çalışması, muhabirlerle gazetede çıkacak manşetlere ilgili yaptığı görüş alışverişleri, muhabirlerden haber ve görüntü istemesi ve Azadiya Welat gazetesinin Mecliste dağıtılmasını organize etmesi delil olarak gösteriliyor.
• Aktivist Kemal Işıktaş ve savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Cengiz Çandar’ın “suçu ve suçluyu övmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması İstanbul 30. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 09:50’de görülecek. İddianamede Çandar ve Işıktaş’a yöneltilen suçlamalara 30 Mayıs 2017 tarihinde kişisel hesaplarından yaptıkları birer Twitter paylaşımı delil olarak sunuluyor. Savcılık, suçlamalara delil olarak gösterilen paylaşımlarda anılan Ayşe Deniz Karacagil’in Rakka’da terör örgütü saflarında öldüğü, sosyal medya üzerinden gündeme getirilerek övülmesinin kamu düzeni açısından açık ve yakın tehlike doğurabilecek nitelikte olduğunu iddia ediyor.
• Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği PEN Berlin Sözcüsü ve Die Welt gazetesi muhabiri Deniz Yücel’in “cumhurbaşkanına hakaret” ve “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılama” suçlamalarıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10:15’te görülecek. Yücel’e 16 Temmuz 2020 tarihinde “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan 2 yıl 9 ay hapis cezası veren İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi, hükmü açıklarken Yücel’in 2016 yılının Ekim ayında yayımlanan iki yazısını gerekçe göstererek TCK’nın 301. maddesinde düzenlenen “Türkiye Cumhuriyet Devletini, hükümetini, yargı organlarını ve devletin emniyet teşkilatını aşağılama” suçu uyarınca; 6 Kasım 2016 tarihli başka bir yazısında ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın fotoğrafı üstüne “darbeci” şeklinde başlık attığı gerekçesiyle “cumhurbaşkanına hakaret” suçu uyarınca iki ayrı suç duyurusunda bulunulmasına karar vermişti. 14 Haziran 2021 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Yücel hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın Yücel’in “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılama” suçlamasıyla yargılandığı dava ile birleştirilmesine hükmetmişti.  Mahkeme, davanın 25 Kasım 2021 tarihinde görülen ikinci duruşmasında Yücel’in savunmasının alınabilmesi için istinabe talimatı yazılmasına karar vermişti.
• Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Zübeyde Sarı’nın “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması Bakırköy 24. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10:35’te görülecek. İddianamede gazeteci Sarı’ya yöneltilen suçlamaya Anayasa Mahkemesinin hukuka aykırı olduğuna kanaat getirdiği “sanal devriye” yöntemi ile elde edilen 11 sosyal medya paylaşımı delil olarak gösteriliyor. Suçlamaya delil olarak gösterilen sosyal medya paylaşımları içerisinde “Dersim katliamı” ve “Kobani” ifadelerini içeren sosyal medya paylaşımları da bulunuyor.