Hakikat Adalet ve Hafıza Çalışmaları Derneği (Hafıza Merkezi), Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve Uluslararası Af Örgütü, 19 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleşen Cumartesi Anneleri/İnsanları 959. Hafta Buluşması'na dair hazırladıkları gözlem raporunu kamuoyuyla paylaştı.
Cumartesi Anneleri/İnsanları, onlara eşlik eden ve aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) 27. Dönem İstanbul Milletvekili ve İHD İstanbul Şube Sekreteri Oya Ersoy ile HDP 27. Dönem İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu ve İHD Yönetim Kurulu üyesi Osman İşçi’nin de bulunduğu grup 11:52 itibariyle Taksim Meydanı yönünden Galatasaray Meydanı’na doğru yürümeye başladı. Rapora göre, henüz yaklaşık 20 metre yürüyebilen grubun önü, polis amirleri ve sivil giyimli polisler tarafından kesildi. Aynı anda önü kesilen gruba yönelik “Dağılın” anonsu yapılmaya başlandığı ve Yapı Kredi Kültür Sanat önünde duran iki gözaltı aracının grubun durdurulduğu noktaya doğru hareket ettiği görüldü. Üç kez ve seri şekilde yapıldığı duyulan anonsun henüz ikincisi yapılırken grubun etrafının çevik kuvvet polisleri tarafından çevrilmeye başlandı. Gruba yönelik son anonsun yapıldığı 11:53’te bir polis amirinin Oya Ersoy’a Beyoğlu Kaymakamlığı’nın yasaklama kararı olduğu düşünülen bir belgenin son sayfasını gösterdiği görüldü. Ersoy’un bahsi geçen belgeyi okumasına fırsat verilmeden, polisin “güvenlik çemberi” olarak tanımladığı polis kordonu ile grubun ablukaya alındığı gözlemlendi. Gözaltılar sırasında üç kadına ters kelepçe takıldığı görülürken, iki grup halinde gözaltına alınanlar 13.50 sıralarında İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne getirildi. Güvenlik Şube amiri toplamda 21 kişinin gözaltına alındığını, gözaltına alınanlar arasında bulunan ve avukat olan Oya Ersoy’un kimlik tespit işleminin ardından serbest bırakılacağını ve tutanak henüz hazır olmadığı için ifadeler sonrasında kendilerine verileceğini söyledi.
Cumartesi Anneleri/İnsanları ve onlara eşlik eden hak savunucuları, gözaltına alındıktan yaklaşık dört saat sonra serbest bırakıldı. Gözlem raporunda gözaltına alınan Cumartesi Anneleri/İnsanları ve hak savunucuları, klimaları açılmadığı için havasız kalan gözaltı araçlarında ortalama 2 saat 2 dakika tutuldu. Tespit edilebildiği kadarıyla, Şişli Hamidiye Etfal Hastanesi’nin Seyrantepe’de bulunan yerleşkesinden serbest bırakılan 11 kişilik grup toplamda 2 saat 16 dakika; Bakırköy’de bulunan Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden serbest bırakılan 10 kişilik grup ise toplamda 1 saat 48 dakika gözaltı aracında tutuldu. Bu süreler, Cumartesi Anneleri/İnsanları ve onlara eşlik eden hak savunucuları gözaltına alındıkları andan itibaren transferlerde geçirilen süreler dikkate alınarak hesaplandı.