DENİZ TEKİN
Adalet Bakanlığı, TSK’nın ‘Pençe-Kılıç Harekâtı’ ismiyle düzenlediği sınır ötesi operasyon üzerine barış çağrısı yapan 12 baro arasında yer alan Diyarbakır Barosu'nun başkanı ve 10 yöneticisi hakkında TCK 301’den soruşturma izni vermedi.
Ağrı, Batman, Bingöl, Dersim, Diyarbakır, Hakkâri, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van barolarının başkanları, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Suriye’nin kuzeyine yönelik, 20 Kasım 2022’de, ‘Pençe-Kılıç Harekâtı’ ismiyle başlattığı askeri operasyona karşı "Her Koşulda Barışı Savunmalıyız" başlığıyla ortak açıklama yaptı. Açıklamada, bölgedeki sorunların askeri müdahalelerle değil, barışçıl ve siyasi yöntemlerle çözülmesi çağrısında bulunuldu.
İ.Y. isimli bir kişinin ihbarı üzerine, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçları Soruşturma Bürosu, baro başkanları hakkında, “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılamak” suçunu düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 301. maddesi kapsamında inceleme başlattı.
Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü, savcılığa gönderdiği fezlekede, ‘açıklamanın devletin terörle mücadelede itibarsızlaştırılmaya çalışıldığı’ iddiasında bulundu ve bu açıklamayla ilgili haberleri dosyaya delil olarak ekledi.
Savcılık, 11 baro başkanının dosyasını ayırdı
Savcılık, Ağrı Barosu Başkanı Serdar Günakın, Batman Barosu Başkanı Erkan Şenses, Bingöl Barosu eski Başkanı Ömer Faruk Hülakü, Dersim Barosu Başkanı Fatma Kalsen, Hakkâri Barosu Başkanı Ergün Canan, Mardin Barosu Başkanı İsmail Elik, Muş Barosu Başkanı Kadir Karaçelik, Siirt Barosu Başkanı Muhammed Alptekin, Şanlıurfa Barosu Başkanı Abdullah Öncel, Şırnak Barosu Başkanı Rojhat Dilsiz ve Van Barosu Başkanı Sinan Özaraz hakkında açılan incelemelerde görevsizlik kararı verdi. Bu başkanlar hakkında gerekli yasal işlemler, ikamet ettikleri illerin başsavcılıklarına gönderildi.
Diyarbakır Barosu'na izin çıkmadı
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Diyarbakır Barosu Başkanı Nahit Eren ve 2020 ila 2022’de baro yönetim kurulu üyeliği yapan Ahmet Dağ, Aydın Özdemir, Cemile Turhallı Balsak, Gevriye Atlı, Mehdi Özdemir, Mehmet Işık, Nahit Eren, Serdar Özer, Servet Vural, Seyit Rıza Karakaş ve Zuhal Sayılgan Işık hakkında da TCK 301. maddeden soruşturma izni verilmesi için Adalet Bakanlığı’na başvurdu.
Ancak Adalet Bakanlığı, Diyarbakır Barosu yöneticileri hakkında bu kez soruşturma izni vermedi. Bakanlığın kararı nedeniyle savcılık, baro yöneticileri hakkındaki dosyayı işlemden kaldıracak.
Diyarbakır Barosu yöneticileri, 2017-2024 yıllarını kapsayan son sekiz yılda, insan hakları ihlalleri ve Ermeni soykırımı yıldönümlerinde yaptıkları açıklamaları nedeniyle TCK 301’den en az 10 kez incelemeye alındı. Adalet Bakanlığı, bunlardan altısı için soruşturma izni verdi, üç dosya ise hâlâ izin için bekliyor.
TCK 301. maddesinde soruşturma izni şartı
Türk Ceza Kanunu'nun, değişiklik yapılan 301. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, "devletin askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılama" suçunu işlediği iddia edilen kişi hakkında Cumhuriyet savcısının kendiliğinden soruşturma yapma yetkisi bulunmuyor. Bu yasa hükmüne göre soruşturmanın başlaması Adalet Bakanın izin vermesi koşuluna bağlı. Bakanlık izin vermediği sürece, soruşturma başlatılamıyor ve şüpheli kişiler hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı da verilemiyor. Kovuşturmaya yer olmadığı kararı da ancak Adalet Bakanı tarafından soruşturma izni verildikten sonra yapılacak soruşturma sonucunda verilebiliyor.
