NALİN ÖZTEKİN
TRT’nin “terör örgütü” listesindeki Suriye’deki cihatçı örgütten ödül almasını haberleştiren Sendika.Org hakkında açılan davada bölge adliye mahkemesi AYM’nin “ihlal” kararını uygulamadığı için Sendika.Org ve gazeteci Ali Ergin Demirhan her geçen gün yeni bir haciz işlemine maruz kalıyor. Demirhan MLSA’ya yaptığı değerlendirmede yaşadıkları bu süreci “Görünmeyen taciz ve bezdirme operasyonu” olarak tanımladı.
Türkiye’nin “terör örgütü” listesinde yer alan, Suriye’de Esad’a muhalif cihatçı örgüt Heyet-i Tahrir el-Şam'a (HTŞ) bağlı “Kurtuluş Hükümeti”, 2019 yılının Temmuz ayında devlet kanalı TRT ve TRT World’e “devrime katkıları" gerekçesiyle plaket verdi. Haber, örgütün resmi internet sitesinde “Kurtuluş Hükümeti lideri Fevaz Hilal, TRT muhabirlerini onurlandırdı” şeklinde duyuruldu.
Bunun üzerine Sendika.Org açık kaynaklardan ulaşılabilir olan olayı, ‘TRT ‘onurlandırıldı’: Türkiye’nin ‘terörist’ saydığı HTŞ’den plaket aldılar’ başlığıyla haberleştirdi. Haberin yayınlanmasının ardından TRT tarafından Sendika.Org ve editör Ali Ergin Demirhan hakkında, “haberdeki ifadelerin sert eleştiri sınırını aştığı, gerçeklerin manipüle edildiği” ileri sürülerek 20 bin TL’lik manevi tazminat davası açıldı.
Yerel mahkeme davayı reddetti: Haber eleştiri sınırları içinde
İstanbul 8. Asliye Hukuk Mahkemesi, haberin eleştiri sınırları içinde kaldığına ve TRT’nin kişilik haklarına saldırı niteliği taşımadığına hükmederek davayı reddetti.
TRT’nin kararı istinafa taşımasının ardından İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi, Nisan 2022’de yerel mahkemenin kararını kaldırarak tazminat talebini kabul etti. Bölge Adliye Mahkemesi, avukat ücreti ve faizlerle birlikte 40 bin TL’ye yaklaşan tazminat için hemen icra sürecini başlatırken Sendika.Org avukatları da kararı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.
AYM: Haber değeri taşıyor
Sendika.Org’un başvurusunu ifade özgürlüğü kapsamında değerlendiren AYM bu yılın Temmuz ayında açıkladığı kararında, haberin gerçek dışı bir bilgiye veya yoruma dayanmayıp gerçekte yaşananları birinci kaynaklara dayandırarak veren ve kamu yararı içeren bir haber niteliğinde olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin resmi yayın kuruluşunun, ülkenin terör listesine aldığı bir örgütten plaket almasının haberinin yapılmasında kamu yararı olduğunu savunarak ve söz konusu durum için “Haber değeri taşıyan bir meseledir” yorumunda bulunarak, Bölge Adliye Mahkemesi’nin verdiği kararı bozdu ve Sendika.Org’a 30 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti.
Geçersiz olan mahkeme kararı haciz olarak işletiliyor
Gelinen noktada İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi, Sendika.Org avukatı Tonguç Cankurt’un verdiği dilekçelere rağmen kararı gündemine almadı. Bu nedenle de Sendika.Org ve internet sitesinin bağlı olduğu şirketin yetkilisi editör Ali Ergin Demirhan’ın banka hesaplarına artarda haciz geldi. AYM kararının uygulanmadığı her geçen gün Sendika.Org ve Demirhan yeni haciz işlemiyle karşı karşıya kaldı.
Yaşanan bu sürecin yarattığı hak ihlallerini MLSA’ya değerlendiren Demirhan, 2015 yılından beri internet sansürünün, erişim engellerinin, davaların, gözaltıların hedefinde olduklarına dikkat çekerek okurlarının ve yazarlarının da bu süreçten olumsuz etkilendiğini ve 10 yıldır bitmeyen bir baskı ile gazetecilik yaptıklarını belirtti. Yargılamaya konu edilen haberin çok iyi hazırlanmış, kaynakları sağlam bir haber olduğunu, TRT’nin rahatsızlığının “politik bir tepki” olduğunu belirten Demirhan sözlerine şöyle devam etti:
“Biz haklılığımızdan emin olduğumuz için bu parayı ödemeyi reddettik. Siteden resmi olarak görevli kişi olduğum için şahsi banka hesaplarıma, sigortalı olduğum şirketimize peş peşe haciz geldi. Banka hesaplarımı düzgün kullanamadığım gibi maaşıma da haciz geldi. Zaten maddi olarak kamu kaynaklarıyla desteklenmediğimiz gibi fon veren kuruluşlara da uzak olduğumuzdan sadece okur desteği ile ayakta duruyoruz. Bu ödeyemeyeceğimiz bir miktardı. AYM haberi incelemiş, basitçe ifade özgürlüğü üzerinden değil, habercilik açısından hakikati yansıtmakta bir sıkıntısı olmadığı, bize yönelik ceza çıkmasının ihlal olduğu tespiti vardı. Ama AYM kararı çıktığı halde biz yerel mahkemenin üstüne düşeni yapmasını beklerken AYM kararı uygulanmıyor, tanınmıyor.”
‘Özel olarak bir bezdirme, cezalandırma operasyonuyla karşı karşıyayız’
Türkiye’de bir gazetecinin rutin hayatını dahi sürdürmesinin bu denli zor olduğunu vurgulayan Demirhan “Görünmeyen bu tacizler hapsedilmemiş olsanız da, siteniz kapatılmamış olsa da, zamanınızdan motivasyonunuzdan çalıyor. Burada özel olarak bir bezdirme, cezalandırma operasyonu ile karşı karşıyayız. AYM’den 30 bin TL’lik tazminat aldık ama 300 bin TL’lik bir maliyet yaşadık. Yerel mahkemenin bir an önce üstüne düşeni yapmasını yani AYM kararını tanımasını bekliyoruz” dedi.
Avukat Tonguç Cankurt da bu süreçteki hukuki girişlerine ilişkin yaptığı değerlendirmede “Dosya şu an yeniden yargılamayı bekliyor. Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararını kaldırıp ret vermesi gerekiyor. AYM kararı çıkalı beş aya yakın olmasına rağmen hiçbir işlem yapmıyorlar. Bu yüzden de eski karar yürürlükte olduğu için sürekli haciz gönderiliyor” dedi.
AYM kararlarının uygulanmamasının tartışma konusu haline geldiğine değinen Cankurt, “Mahkemelerin hak ihlali karşısında derhal hareketi geçmesi gerekirken bir de kararın uygulanıp uygulanmayacağı belirsizliği oluşuyor. Yargıtay 3.Ceza Dairesi, AYM’nin Can Atalay kararını uygulamayarak tüm mahkemelere bu konuda cesaret verdi. Bu durumun uzun vadede AYM’nin etkili bir yol olup olmadığı tartışmasını açma potansiyeli var” ifadeleriyle hukuk içinde oluşan ikiliğin mahkemelerden çıkan kararlara olan etkisine dikkat çekti.
