Arşiv

Dağılmalarına izin verilmeyen Cumartesi Anneleri/İnsanları’na ‘ihtara rağmen dağılmadılar’ davası

Dağılmalarına izin verilmeyen Cumartesi Anneleri/İnsanları’na ‘ihtara rağmen dağılmadılar’ davası
MURAT KÖK*
Geçtiğimiz yıl 30 Ağustos Uluslararası Zorla Kaybedilenler Günü vesilesiyle Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı’nda basın açıklaması yapmak isterken dağılmalarına izin verilmeden gözaltına alınan Cumartesi Anneleri/İnsanları hakkında “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere katılarak ihtara rağmen dağılmama” suçlamasıyla dava açıldı. Cumartesi Anneleri/İnsanları, 30 Ağustos 2022 tarihinde Birleşmiş Milletler'in Uluslararası Zorla Kaybedilenler Günü olarak tanıdığı gün vesilesiyle gözaltında işkence ile öldürülen Hasan Ocak ve Rıdvan Karakoç’un bedenlerinin bulunduğu Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı’nda basın açıklaması yapmak istemişti.  Foto: Evrensel Mezarlığın bulunduğu mahalleyi ablukaya alan polis, kayıp yakınları ve hak savunucularının olduğu grubu “güvenlik çemberi” içine alarak mezarlığa girmelerine izin vermemişti. Kayıp yakınlarının dağılacaklarını bildirmelerine rağmen “güvenlik çemberi”ni açmayan polis, dağılmaları için anons yapmaya başlamıştı. Polis çemberinden çıkmalarına müsaade edilmeyen 14 kişi gözaltına alınmıştı. Serbest bırakılmalarına karar verildikten sonra savcının emri ile tekrar gözaltına alınan kayıp yakınları ve hak savunucuları, yaklaşık 10 saat gözaltında tutulmuştu.

Dört paragraflık iddianame

Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu, o gün gözaltına alınan Maside Ocak, Hüseyin Ocak, Ali Ocak, Besna Tosun, Hanım Tosun, Hasan Karakoç, Hanife Yıldız, Gülseren Yoleri, Hüseyin Aygül, Ferit Barut, Aynur Ergül, Derya Deniz, Hüsnü Alkan ve Türkan Acar hakkında iddianame hazırladı. 14 Aralık 2022 tarihli iddianamede kayıp yakınları ve hak savunucularına 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 32/1 maddesi uyarınca “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlamaları yöneltildi. Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 30 Ağustos 2022 günü saat 13.00’de Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı’nda basın açıklaması yapacaklarından İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi’nin sosyal medya hesabından 29 Ağustos’ta yapılan bir paylaşım ile haberdar olunduğunu belirten iddianame savcısı, Küçükçekmece Kaymakamlığı'nın 30 Ağustos tarihli yasaklama kararını sunarak söz konusu basın açıklamasının yasa dışı olduğunu iddia etti. Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın dağılmalarına müsaade edilmediğini belirtmeyen iddianame savcısı, “gruba dağılmaları için zaman tanındı” iddiasında bulunarak ihtara rağmen “grubun dağılmamakta ısrar etmesi ve dövizler açmak suretiyle eyleme başlaması üzerine gruba ölçülü şekilde müdahale edildiği”ni öne sürdü. Dört paragraftan oluşan iddianamede Cumartesi Anneleri/İnsanları lehine hiçbir olgu ya da delil sunmayan iddianame savcısı, iddianame girişinde saydığı deliller arasında “ifadeler” ibaresine yer verse de gözaltına alınan 14 kişinin ifadelerine de iddianamede yer vermedi. Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın cezalandırılmalarını talep eden iddianame savcısı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 53. maddesi uyarınca bazı haklarından yoksun bırakılmalarını da istiyor.

İlk duruşma 4 Mayıs’ta

İddianameyi kabul eden Küçükçekmece 1. Asliye Ceza Mahkemesi, 11 Ocak 2023 tarihinde tensip zaptı düzenleyerek duruşma günü verdi. Cumartesi Anneleri/İnsanları hakkında açılan davanın görülmesine 4 Mayıs 2023 Perşembe günü saat 14.30’da başlanacak. Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 700. Hafta Buluşması’na yönelik polis saldırısında gözaltına alınan, aralarında kayıp yakınları ve hak savunucularının da bulunduğu 46 kişinin “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlamalarıyla yargılandıkları diğer davanın ise görülmesine devam ediliyor. Anayasa Mahkemesi (AYM), 16 Kasım 2022 tarihli kararında polisin 700. Hafta Buluşması’na yönelik saldırısının toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali olduğuna hükmetmişti.
Image

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.