ELİF AKGÜL
LGBTİ+ çocuklarla ilgili düzenledikleri etkinlik sonrası basında hedef gösterilen ve ardından iki ayrı davayla karşı karşıya kalan Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği hakkında “yokluğun tespiti” istemiyle açılan dava geçen hafta, “kapatma” istemiyle açılan davadaysa bugün görüldü.
Dernek hakkında “yokluğun tespiti” istemiyle yürüyen davaya, geçen hafta, 5 Eylül’de, İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde devam edildi. “Hukuka ve ahlaka aykırılık” iddiasıyla dernek hakkında “kapatma” istemiyle açılan davanın altıncı celsesi ise bugün (9 Ekim 2023) İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde yapıldı.
Kaymakamlık basın açıklamasını yasakladı
Hak savunucularının duruşma öncesinde yapmak istediği açıklama Kağıthane Kaymakamlığı kararıyla engellendi. Kağıthane Kaymakamlığı sitesinde yer alan yasaklama kararında, İl İdaresi Kanunu’nun, ‘emniyetin huzur ve güvenliği sağlamakla görevli olduğu’na ilişkin düzenlemeyi getiren maddesi ile 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun ‘millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın korunması amacıyla toplantıların yasaklanabileceğine’ dair düzenleme getiren maddelerine atıf yapıldı. Ancak, Kaymakamlık kararında getirilen yasağa bir gerekçe gösterilmedi ve yapılmak istenen açıklamanın, atıf yapılan yasa maddelerinde sayılan hangi “güvenlik” ve “düzen” kuralına aykırılık teşkil ettiği açıklanmadı.
Duruşma salonu yetersiz
Çağlayan’daki İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen duruşma için çok sayıda hak savunucusu adliyeye gelirken, salonun yetersiz olması sebebiyle içeriyle sadece beş izleyici ve iki basın mensubu alındı. Duruşmada hazır bulunan İçişleri Bakanlığı avukatları ile Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği avukatları sırasıyla dosyadaki eksikliklerin giderilmesini istedi.
Bir önceki duruşmada bilirkişi raporuna yönelik itirazlar üzerine ek rapor düzenlenmesi talep edilmişti. Bu duruşmada taraf avukatları, ek rapor geldikten sonra beyanda bulunacaklarını ifade etti.
Ara kararını açıklayan hâkim Hüseyin Şener, CİMER’e gelen şikâyetlere ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Bürosu 2021/146140 soruşturma numaralı dosyanın incelenmek üzere dava dosyasına gönderilmesine ve ek raporun beklenmesine karar verdi.
Bir sonraki duruşma, 8 Ocak 2024 tarihinde, saat 10.00’da görülecek.
Ne olmuştu?
İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından, 2006 yılında, Beyoğlu’nun Tarlabaşı semtinde, ‘kente göçle gelenlerin kent yaşamına eşit katılımını desteklemek’ amacıyla bir pilot proje olarak başlatılan Tarlabaşı Toplum Merkezi, 2007 yılında Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği adıyla dernekleşti.
Kuruluşundan beri faaliyetlerini ara vermeden sürdüren kuruluş, 2021 yılında LGBTİ+ çocuklara ilişkin konuları ele almak üzere bir Gönüllü Etkinliği planladığını sosyal medyada duyurdu. Bu duyurunun ardından dernek, Milat gazetesi tarafından hedef gösterildi. Söz konusu haberde imzası olan Özlem Doğan, haber yayımlandıktan sonra sosyal medyada derneğe yönelik paylaşımlarına devam etti.
Medyadaki hedef göstermelerin hemen ardından, 25 Haziran’da, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Beyoğlu İlçe Müdürlüğü Sosyal Hizmetler Birimi derneği ziyaret etti. Bundan dört gün sonra İstanbul İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü dernekte denetim başlattı. Ancak, ne ziyaretle ne de denetimle ilgili derneğe herhangi bir sonuç ulaştırıldı. Öte yandan 19 Temmuz’da, Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü, “müstehcenlik suçu” kapsamında derneğin Yönetim Kurulu Başkanı’nın ifadesini aldı. Bu soruşturma takipsizlikle sonuçlandı.
TTM hakkında iki dava açıldı
Dernek hakkında davalara sebep olan denetim, 26 Temmuz-20 Ağustos 2021 tarihleri arasında İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri tarafından gerçekleştirildi. TTM, denetleme sonuçlarına ilişkin bilgileri ancak kendilerine açılan “yokluğun tespiti” ve “derneğin feshi” dava dosyalarına sunulan rapor ve eklerden öğrenebildi. Dernekler denetçileri, denetim sonucunda bir genel, bir tevdi olmak üzere 14 Eylül 2021 tarihli beş ayrı rapor hazırladı. Bu sürecin sonunda dernek hakkında iki davaname hazırlandı.
“Yokluğun tespiti” davası
İstanbul Valiliği, 15 Ekim 2021’de 4. Tevdi Raporu uyarınca, 15 Ekim 2021 tarihinde, derneğe yönelik olarak, “derneğin amacının gerçekleşmesinin olanaksız hale geldiğini” iddia etti. Valilik,
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 87/1 hükmü gereğince derneğin, “kendiliğinden sona erdiğinin tespit edilmesi” istemiyle “derneğin yokluğunun tespiti” davası açtı. Bu dava 2021/1034 dosya numarasıyla İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde sürüyor.
Kapatma davası
Öte yandan, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Fikri ve Sınai Haklar Soruşturma Bürosu, 7 Şubat 2022 tarihli, derneğin kapatılması talebiyle davaname hazırladı. Dava sürecini takip etmek ve kamuoyunu bilgilendirmek için kurulan sivil toplum girişimi ‘İyi ki varsın TTM’nin sitesinde yer alan bilgi notunda davaya ilişkin şu bilgilere yer verildi:
- “Tevdi Raporu ve davanamede bu iddialar kapsamında yer verilen işlem ve eylemler, ancak idari para cezası yaptırımı doğurabilecek defter kayıtlarında eksikler ile eğitim faaliyetlerinde bulunulup izin alınmadığı, dernek yayınlarının cumhuriyet başsavcılığına bildirilmediği gibi hususlardı.”
- “Ayrıca bir gerekçelendirme olmadan ‘(…) çocukları hedef alarak, toplumda kısaca LGBTİ olarak bilinen kişilerin cinsel eğilimlerini normalleştirmek sureti ile çocukların cinsel kimliklerini etkileme’ iddiası ileri sürüldü”.
- İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi, 21 Şubat 2022’de, davanameyi kabul etti. Açılan davada Türk Medeni Kanunu’nun 89. ve Dernekler Kanunu’nun 30/b maddelerine referansla derneğin “kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği” iddia edildi.
- Mahkeme, Dernekler Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında “basit yargılama usulünün” uygulanmasına ve Türk Medeni Kanunu’nun 90. maddesi uyarınca derneğin faaliyetten alıkonulması şeklinde ihtiyati tedbir uygulanmasına karar verdi. Dernek avukatlarının yaptığı itiraz üzerine, 6 Nisan 2022’de, durdurma kararı kaldırıldı. Dava sürüyor.
