Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği Hibe Programı desteği ile düzenlediği ikinci Haber Atölyesi 17-19 Eylül tarihlerinde Kilyos’ta gerçekleşti.MLSA'nın salgın önlemleri gözetilerek 17-19 Eylül’de İstanbul Kilyos’ta T24 Ankara Temsilcisi Gökçer Tahincioğlu ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) İstanbul Şube Başkanı Banu Tuna’nın eş koordinatörlüğü ile düzenlenen Haber Atölyesi, mesleğe yeni başlamış genç gazetecileri ve serbest çalıştıkları için meslek için vazgeçilmez olan teknik, kavram ve süreçlerden uzak kalmış gazetecileri tematik ve teknik eğitimler sunan usta gazetecilerle buluşturdu.Türkiye’nin dört bir yanındaki sekiz şehirden 15 genç gazeteci, Gökçer Tahincioğlu, Banu Tuna, Tuğrul Eryılmaz, Caner Eler, Sedat Yılmaz ve Elif İnce’nin verdiği eğitimlerde genel gazetecilik teknikleri ile birlikte farklı gazetecilik biçimlerinin gereklilikleri ve tekniklerini tanıma fırsatı buldu.
Atölye eğitimleri
Atölyenin ilk günkü yoğun eğitim programı, Banu Tuna’nın “Haber Araştırma” başlıklı oturumuyla başladı. Diğer eğitmenlerin de hazır bulunduğu bu oturumda, Tuna, haber yazımına dair genel bir giriş yaptı. Hangi konunun haber değeri taşıyıp taşımadığının değerlendirilmesi sürecini anlattı. Bu oturum, katılımcıların Atölye sonunda sunması beklenen haberin konusunun nasıl belirleneceğine dair tartışmalar ile devam etti.Atölyenin ikinci oturumu duayen gazeteci Tuğrul Eryılmaz’ın “Haber Teknikleri” eğitimi ile devam etti. Eryılmaz, tecrübeleri ile örneklendirerek haber yazım süreçlerinden, haber editörü ile etkileşime, mecraya göre haber yazım süreçlerinden gazeteci bağımsızlığına kadar zengin bir skalada katılımcılara haber tekniklerini anlattı. Eryılmaz, günümüzde gazetecilikte unutulmuş veya unutulmaya yüz tutan önemli kavramlara ve gazeteci olmanın getirdiği sorumluluklarına da değindi. “Ters piramit” olarak bilinen haber yazım tekniğine artık pek fazla dikkat edilmediğine dikkat çeken Eryılmaz, bu tekniğin yazılan haberin kalitesinde belirleyici olduğunu söyledi. Eryılmaz, ters piramit tekniğini anlattıktan sonra katılımcıları verdiği bilgiler üzerinden kısa bir haber yazmaya da teşvik etti. Eryılmaz’ın katılımcıların yazdığı kısa haberlere geri bildirim verdiği bu kısa egzersiz onlar için paha biçilemez dersler içerdi. Bu kısa egzersizin ardından oturum devam etti. Haberin merkezinde insan olmasının ve haberin güncel olmasının o haberin okunurluğunu artıracağını söyleyen Eryılmaz, gazetecinin sorumluluklarını özellikle vurguladı. Gazetecinin biçimi ne olursa olsun güç sahiplerinden yana olmaması gerektiğini belirten Eryılmaz, gazetecinin sesini çıkaramayanların sorunları ile ilgilenerek onların sesine ses katma sorumluluğu olduğunu hatırlattı. Atölye, uzun süredir yargı muhabirliği yapan Gökçer Tahincioğlu’nun “Yargı Muhabirliği” eğitimi ile devam etti. Tahincioğlu, yargı muhabirliğinin giderek daha fazla ilgi gördüğünü söyleyerek bugünün önemli gazetecilerinin büyük bölümünün kariyerlerine yargı muhabiri olarak başladığı hatırlattı. Gazeteciliğin araştırmak demek olduğunun altını çizen Tahincioğlu, yargı muhabirliğinde haberin birçok kişinin okumadığı soruşturma ve dava dosyalarının metinlerindeki detaylarda olduğuna dikkat çekti. Yargı muhabiri için önemli olan bu kaynaklara erişimi “ilişkiler her şey!” diyerek açıklayan Tahincioğlu, yargı muhabirinin bu ilişkilere rağmen bağımsızlığını korumak ile yükümlü olduğunu hatırlattı.Kısa bir aradan sonra Atölye, Socrates Dergi Genel Yayın Yönetmeni, Eurosport başta olmak üzere farklı kanallarda spor spikerliği ve yorumculuğu yapan Caner Eler’in “Spor Haberciliği” oturumu ile devam etti. Eler, oturumu “yanlış spor haberciliği” olarak tanımladığı ayrımcı dili benimseyen, skor odaklı ve dar görüşlü örnekleri paylaşarak açtı. Eler, spor haberciliğinin her geçen hızlı tüketim kültürüne boyun eğerek daha yüzeysel yapıldığına dikkat çekerek spor haberciliğinin hayata dair daha kapsamlı hikayeler anlatabileceğini Socrates Dergi üzerinden anlattı. Sir Arthur Conan Doyle ve Ernest Hemingway örneklerini veren Eler, spor haberciliğinin edebiyat ve tarihten uzak olmak zorunda olmadığına dikkat çekti. Günün son eğitimini “İnsan Hakları Haberciliği” başlığı ile Mezopotamya Ajansı (MA) editörü, gazeteci Sedat Yılmaz verdi. Hak temelli haberciliğin taraf seçmek demek olduğunu vurgulayan Yılmaz, gazetecinin muktedirin yanında değil ötekinin yanında yer almak sorumluluğu olduğunu belirtti. Yılmaz, bu sorumluluğun yalnızca insanı kapsamadığına da dikkat çekti. Hak temelli gazeteciliğin gücü elinde tutanların eylemlerinden etkilenen canlı ve cansız, herkesin ve her şeyin sesini duyurmak demek olduğunu belirtti. Yılmaz, hak temelli gazetecilik yapma kaygısında olan gazetecilerin mutlaka bilmeleri gereken ulusal ve uluslararası metinleri de genç gazetecilerle paylaştı. 18 Eylül’deki yoğun eğitim programı 19 Eylül’de devam etti. Günün ilk eğitimini “Veri Haberciliği” başlıklı oturumda Elif İnce verdi. İnce, özellikle kamuyu ilgilendiren meselelerde zengin haber kaynağı olabilecek kamuya açık verilere erişim yöntemlerini anlattı. İnce, Ticaret Sicil Gazetesinden Google Earth’e geniş bir yelpazede katılımcılara haber değeri taşıyan birçok detaya nasıl ulaşılabileceğini örneklerle gösterdi. İnce verdiği örneklerle kamuyu ilgilendiren meseleler ile ilgili veriye erişimde gazetecilerin karşısına çıkabilecek teknik ve bürokratik engelleri göstererek veri haberciliğinin bolca sabır ve yaratıcılık gerektirdiğine dikkat çekti. İnce hazırladığı rehberi de genç gazetecilerle paylaştı.Atölyenin son eğitimi Banu Tuna ve Gökçer Tahincioğlu’nun koordine ettiği ve tüm eğitmenlerin katıldığı “Haber Değerlendirme” oturumu oldu. Tuna, Tahincioğlu ve Eryılmaz’ın genel notları ile açılan oturumda katılımcılar atölye süresince hazırladıkları kısa haberleri eğitmenlere sundular. Her bir katılımcının tek tek sunduğu haberleri yorumlayan eğitmenler, genç gazetecilere önemli tavsiyelerde bulundular.
gazeteMLSA’nın ikinci sayısının ilk yazı işleri toplantısı
Atölyenin ilk gününde ilki 30 Temmuz’da çıkan gazeteMLSA’nın ikinci sayısının ilk yazı işleri toplantısı yapıldı. Daha önce herhangi bir haber merkezinde çalışmamış ve dolayısıyla mesleki formlara uygun haber üretme şansı bulamamış katılımcıların, büyük çoğunluğu için paha biçilemez bir tecrübe olan ve eğitim programına eşlik eden haber toplantılarının ilki olan bu toplantıda katılımcılar, gazete için haber fikirlerini eğitmenlere sundular. Tahincioğlu ve Tuna’nın ilk sayıdan daha derinlikli olmasını planladığı gazetenin ikinci sayısı için yazı işleri toplantıları yapılmaya devam edilecek.
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.
Atölyenin ikinci oturumu duayen gazeteci Tuğrul Eryılmaz’ın “Haber Teknikleri” eğitimi ile devam etti. Eryılmaz, tecrübeleri ile örneklendirerek haber yazım süreçlerinden, haber editörü ile etkileşime, mecraya göre haber yazım süreçlerinden gazeteci bağımsızlığına kadar zengin bir skalada katılımcılara haber tekniklerini anlattı. Eryılmaz, günümüzde gazetecilikte unutulmuş veya unutulmaya yüz tutan önemli kavramlara ve gazeteci olmanın getirdiği sorumluluklarına da değindi. “Ters piramit” olarak bilinen haber yazım tekniğine artık pek fazla dikkat edilmediğine dikkat çeken Eryılmaz, bu tekniğin yazılan haberin kalitesinde belirleyici olduğunu söyledi. Eryılmaz, ters piramit tekniğini anlattıktan sonra katılımcıları verdiği bilgiler üzerinden kısa bir haber yazmaya da teşvik etti. Eryılmaz’ın katılımcıların yazdığı kısa haberlere geri bildirim verdiği bu kısa egzersiz onlar için paha biçilemez dersler içerdi. Bu kısa egzersizin ardından oturum devam etti. Haberin merkezinde insan olmasının ve haberin güncel olmasının o haberin okunurluğunu artıracağını söyleyen Eryılmaz, gazetecinin sorumluluklarını özellikle vurguladı. Gazetecinin biçimi ne olursa olsun güç sahiplerinden yana olmaması gerektiğini belirten Eryılmaz, gazetecinin sesini çıkaramayanların sorunları ile ilgilenerek onların sesine ses katma sorumluluğu olduğunu hatırlattı.
Atölye, uzun süredir yargı muhabirliği yapan Gökçer Tahincioğlu’nun “Yargı Muhabirliği” eğitimi ile devam etti. Tahincioğlu, yargı muhabirliğinin giderek daha fazla ilgi gördüğünü söyleyerek bugünün önemli gazetecilerinin büyük bölümünün kariyerlerine yargı muhabiri olarak başladığı hatırlattı. Gazeteciliğin araştırmak demek olduğunun altını çizen Tahincioğlu, yargı muhabirliğinde haberin birçok kişinin okumadığı soruşturma ve dava dosyalarının metinlerindeki detaylarda olduğuna dikkat çekti. Yargı muhabiri için önemli olan bu kaynaklara erişimi “ilişkiler her şey!” diyerek açıklayan Tahincioğlu, yargı muhabirinin bu ilişkilere rağmen bağımsızlığını korumak ile yükümlü olduğunu hatırlattı.
Kısa bir aradan sonra Atölye, Socrates Dergi Genel Yayın Yönetmeni, Eurosport başta olmak üzere farklı kanallarda spor spikerliği ve yorumculuğu yapan Caner Eler’in “Spor Haberciliği” oturumu ile devam etti. Eler, oturumu “yanlış spor haberciliği” olarak tanımladığı ayrımcı dili benimseyen, skor odaklı ve dar görüşlü örnekleri paylaşarak açtı. Eler, spor haberciliğinin her geçen hızlı tüketim kültürüne boyun eğerek daha yüzeysel yapıldığına dikkat çekerek spor haberciliğinin hayata dair daha kapsamlı hikayeler anlatabileceğini Socrates Dergi üzerinden anlattı. Sir Arthur Conan Doyle ve Ernest Hemingway örneklerini veren Eler, spor haberciliğinin edebiyat ve tarihten uzak olmak zorunda olmadığına dikkat çekti.
Günün son eğitimini “İnsan Hakları Haberciliği” başlığı ile Mezopotamya Ajansı (MA) editörü, gazeteci Sedat Yılmaz verdi. Hak temelli haberciliğin taraf seçmek demek olduğunu vurgulayan Yılmaz, gazetecinin muktedirin yanında değil ötekinin yanında yer almak sorumluluğu olduğunu belirtti. Yılmaz, bu sorumluluğun yalnızca insanı kapsamadığına da dikkat çekti. Hak temelli gazeteciliğin gücü elinde tutanların eylemlerinden etkilenen canlı ve cansız, herkesin ve her şeyin sesini duyurmak demek olduğunu belirtti. Yılmaz, hak temelli gazetecilik yapma kaygısında olan gazetecilerin mutlaka bilmeleri gereken ulusal ve uluslararası metinleri de genç gazetecilerle paylaştı.
18 Eylül’deki yoğun eğitim programı 19 Eylül’de devam etti. Günün ilk eğitimini “Veri Haberciliği” başlıklı oturumda Elif İnce verdi. İnce, özellikle kamuyu ilgilendiren meselelerde zengin haber kaynağı olabilecek kamuya açık verilere erişim yöntemlerini anlattı. İnce, Ticaret Sicil Gazetesinden Google Earth’e geniş bir yelpazede katılımcılara haber değeri taşıyan birçok detaya nasıl ulaşılabileceğini örneklerle gösterdi. İnce verdiği örneklerle kamuyu ilgilendiren meseleler ile ilgili veriye erişimde gazetecilerin karşısına çıkabilecek teknik ve bürokratik engelleri göstererek veri haberciliğinin bolca sabır ve yaratıcılık gerektirdiğine dikkat çekti. İnce hazırladığı rehberi de genç gazetecilerle paylaştı.
Atölyenin son eğitimi Banu Tuna ve Gökçer Tahincioğlu’nun koordine ettiği ve tüm eğitmenlerin katıldığı “Haber Değerlendirme” oturumu oldu. Tuna, Tahincioğlu ve Eryılmaz’ın genel notları ile açılan oturumda katılımcılar atölye süresince hazırladıkları kısa haberleri eğitmenlere sundular. Her bir katılımcının tek tek sunduğu haberleri yorumlayan eğitmenler, genç gazetecilere önemli tavsiyelerde bulundular.
