Ukrayna’daki savaşa karşı tavır alan ünlü sayısı Rusya’da oldukça az. 11 Şubat tarihinde rapçi FACE, Instagram profilinde bu konuda açık bir mesaj paylaştı. Metinde FACE’in artık “Rusyalı bir sanatçı olarak, hatta vatandaş olarak var olmadığı” yazılıydı. Resmi ismi İvan Dremin olan sanatçı, Ukrayna’da başlayan askeri harekat sonrası Rusya’yı terk etti. FACE yalnız değil: resmi yetkililerden farklı düşünen yüzbinlerce Rusyalı, mümkün olan en hızlı ve en iyi koşullarda ülkeden kaçmak zorunda kaldı. Ülkeyi terk edenler arasında birçok gazeteci, yönetmen, aktivist ve elbette muhalif müzisyenler bulunuyor.
Çağdaş bir ozan olan Oxxxymiron’un hayranlarına verdiği mesaj ise bir internet paylaşımının çok ötesinde oldu. Ülkesinde tüm biletleri anında kapışılacak (beş seneden uzun süredir sahneye çıkmamış olan sanatçı son zamanlarda sadece savaştan önce ve eleştirmenlerin hakkında farklı değerlendirmelerde bulunduğu yeni bir albüm yayınladı ) konserler vermek yerine halihazırda çok sayıda (herhalde artık sabık!) yurttaşın “kaçmış” olduğu İstanbul’da bir konser* düzenleyeceğini duyurdu. Büyük olasılıkla önümüzdeki günlerde ülkeyi terk eden Rusyalıların son dönemde yerleştiği Tiflis ve Erivan gibi diğer şehirlerde de konser serisinin devamını beklemek mümkün. İstanbul’daki konserin biletleri, satışa sunulduktan sonra birkaç saat içinde tükendi. Rusya civarındaki ülkelerde bulunan Rusların hem Oxxxy’e hem de savaş karşıtı duruşuna ne kadar yakınlık duyduğunun açık bir göstergesi bu.
Konser gününde Kadıköy Sahne iğne atılsa yere düşmeyecek haldeydi. Gelenlerin büyük çoğunluğu mutat muhalif Miron Fedorov’un (Oxxymoron’un gerçek adı) savaş karşıtı duruşunu destekleyen ve siyasi iktidardan farklı düşünen zorunlu göçmenlerdi. Mekan, savaş karşıtı ve barış yanlısı afişlerle doluydu. Gelinen noktada Rusya’da ise sadece “Savaşa hayır” sloganını kullanmak 15 yıla kadar hapis cezası almak için tek başına yeterli.
İzleyicilerin birçoğu, kendini kaybolmuş hissediyor; ne zaman ve nasıl dönebileceklerini ya da insanlığın evrensel değerlerini sapkın bir “Rus dünyası” konseptiyle değiştirmeyi kabul etmeyen hainleri bünyesinden istenmeyen unsur misali “söküp atan” bu ülkeye dönmenin bir anlamı olup olmadığını bilmiyorlar. Bugün ise Rusya’da iktidar seçkinleri büyük oranda bu değerlere göre hareket ediyor.
Konser sırasında hem yeni şarkılarını hem de eski sevilen parçalarını seslendiren Oxxxymiron da sahnede bundan bahsetti. Doğal olarak son zamanlardaki trajik olaylara kadar yazılmış olan bu şarkılar, hem gelecekteki Rusya’nın kaderi hakkında metafizik bir tefekkür hem de gerçek birer slogan gibi geliyordu kulağa.
Konser bitiminde salonda büyük bir sessizlik hakim oldu. Yani Ukrayna’da bugün olmayan şey; Rusya’yı yönetenlerin ülkeyi tümüyle içine boğmak istediği şey. Bugün Moskova’da ve Rusya’nın diğer şehirlerinde baskılanan sivil yurttaşlık hak ve özgürlüklerinin geri dönüşü, artık zamana kalmış durumda. Ancak tarihi ölçekte bakılırsa, bunun ne kadar zaman alacağının galiba o kadar da önemi yok.
*Konserin kaydıburada bulunabilir.
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.