ELİF AKGÜL
Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği hakkında “yokluğun tespiti” istemiyle açılan davada Aile Bakanlığı, Milat Gazetesi muhabiri Özlem Doğan’ın tanık sıfatıyla dinlenmesini talep etti.
Dernek hakkında açılan davanın yedinci duruşması, bugün (8 Ocak 2024) İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görüldü. Salon küçük olduğu için çok sayıda gözlemci ve izleyici duruşma salonuna giremedi. Duruşmayı takip etmeye gelenler arasında Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu da vardı.
‘Kimsenin nefretini beslemek için burada değiliz’
Bir önceki duruşmada avukatlar bilirkişi raporuna ilişkin beyanlarını ek rapor geldikten sonra ifade edeceklerini kaydetmişti. Duruşmada ilk olarak söz alan dernek avukatlarından Selmin Cansu Demir, Birleşmiş Milleler (BM) İnsan Hakları Savunucularının Korunması Özel Raportörü, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserliği’nin davayı takip ettiğini, AB Türkiye Delegasyonu’nun da gözlemci olarak geldiğini belirtti. Avukat Demir ayrıca BM Çocuk Hakları Komitesi’nin, haziran ayında Türkiye hakkında sonuç gözlemlerini açıkladığını ve sivil topluma yönelik baskı ve müdahalelerin sonlandırılması gerektiğini ifade ettiğini hatırlattı.
Aile Bakanlığı’nın hazırladığı çocuk hakları vizyon belgesinde de sivil toplumla işbirliği yapılması vurgusunun olduğunu belirten avukat Demir “Biz kimsenin nefretini beslemek için burada değiliz. Derneğin kapatılmasına dair dosyada delil beyan belge yok“ diye konuştu.
Dernek avukatlarından Sevgi Kalan da hazırlanan ek rapora itiraz ettiklerini kaydederek beyan için süre talep etti.
Daha sonra söz alan Aile ve Sosyal Hizmerler Bakanlığı avukatları ise “derneğin amacı dışında hareket ettiği ve amacı dışında eylemlerde bulunduğu tespit edildi“ diyerek “kapatma ağır olur gibi beyanı kabul etmiyoruz“ ifadelerini kullandı. Bakanlık avukatı bu gerekçelerle davanın kabulünü talep etti.
Aile Bakanlığı vekili ayrıca Milat gazetesi muhabiri Özlem Doğan’ın da “konuyla ilgili çok haber yaptığı ve elinde görüntüler bulunduğu“ gerekçesiyle tanık olarak dinlenmesini istedi. Bunun üzerine söz alan avukat dernek avukatı Demir, tanık olarak dinlenmek istenen Özlem Doğan’ın, bu sırada duruşma salonunda olduğunun zapta geçirilmesini talep etti.
Duruşmada Bir Avuç Platformu kurucularından Hüseyin Hacıoğlu da davaya müdahale talebinde bulundu.
Ara kararını açıklayan mahkeme İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Bürosu’ndaki 2021/146140 numaralı soruşturmanın sonuçlanıp sonuçlanmadığının sorulmasına karar verdi. Hacıoğlu’nun müdahillik talebini reddeden mahkeme, davayı 6 Mayıs 2024 saat 10.00’a erteledi.
Ne olmuştu?
İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından, 2006 yılında, Beyoğlu’nun Tarlabaşı semtinde, ‘kente göçle gelenlerin kent yaşamına eşit katılımını desteklemek’ amacıyla bir pilot proje olarak başlatılan Tarlabaşı Toplum Merkezi, 2007 yılında Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği adıyla dernekleşti.
Kuruluşundan beri faaliyetlerini ara vermeden sürdüren kuruluş, 2021 yılında LGBTİ+ çocuklara ilişkin konuları ele almak üzere bir Gönüllü Etkinliği planladığını sosyal medyada duyurdu. Bu duyurunun ardından dernek, Milat gazetesi tarafından hedef gösterildi. Söz konusu haberde imzası olan Özlem Doğan, haber yayımlandıktan sonra sosyal medyada derneğe yönelik paylaşımlarına devam etti.
Medyadaki hedef göstermelerin hemen ardından, 25 Haziran’da, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Beyoğlu İlçe Müdürlüğü Sosyal Hizmetler Birimi derneği ziyaret etti. Bundan dört gün sonra İstanbul İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü dernekte denetim başlattı. Ancak, ne ziyaretle ne de denetimle ilgili derneğe herhangi bir sonuç ulaştırıldı. Öte yandan 19 Temmuz’da, Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü, “müstehcenlik suçu” kapsamında derneğin Yönetim Kurulu Başkanı’nın ifadesini aldı. Bu soruşturma takipsizlikle sonuçlandı.
TTM hakkında iki dava açıldı
Dernek hakkında davalara sebep olan denetim, 26 Temmuz-20 Ağustos 2021 tarihleri arasında İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri tarafından gerçekleştirildi. TTM, denetleme sonuçlarına ilişkin bilgileri ancak kendilerine açılan “yokluğun tespiti” ve “derneğin feshi” dava dosyalarına sunulan rapor ve eklerden öğrenebildi. Dernekler denetçileri, denetim sonucunda bir genel, bir tevdi olmak üzere 14 Eylül 2021 tarihli beş ayrı rapor hazırladı. Bu sürecin sonunda dernek hakkında iki davaname hazırlandı.
“Yokluğun tespiti” davası
İstanbul Valiliği, 15 Ekim 2021’de 4. Tevdi Raporu uyarınca, 15 Ekim 2021 tarihinde, derneğe yönelik olarak, “derneğin amacının gerçekleşmesinin olanaksız hale geldiğini” iddia etti. Valilik, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 87/1 hükmü gereğince derneğin, “kendiliğinden sona erdiğinin tespit edilmesi” istemiyle “derneğin yokluğunun tespiti” davası açtı. Bu dava 2021/1034 dosya numarasıyla İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde sürüyor.
Kapatma davası
Öte yandan, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Fikri ve Sınai Haklar Soruşturma Bürosu, 7 Şubat 2022 tarihli, derneğin kapatılması talebiyle davaname hazırladı. Dava sürecini takip etmek ve kamuoyunu bilgilendirmek için kurulan sivil toplum girişimi ‘İyi ki varsın TTM’nin sitesinde yer alan bilgi notunda davaya ilişkin şu bilgilere yer verildi:
- “Tevdi Raporu ve davanamede bu iddialar kapsamında yer verilen işlem ve eylemler, ancak idari para cezası yaptırımı doğurabilecek defter kayıtlarında eksikler ile eğitim faaliyetlerinde bulunulup izin alınmadığı, dernek yayınlarının cumhuriyet başsavcılığına bildirilmediği gibi hususlardı.”
- “Ayrıca bir gerekçelendirme olmadan ‘(…) çocukları hedef alarak, toplumda kısaca LGBTİ olarak bilinen kişilerin cinsel eğilimlerini normalleştirmek sureti ile çocukların cinsel kimliklerini etkileme’ iddiası ileri sürüldü”.
- İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi, 21 Şubat 2022’de, davanameyi kabul etti. Açılan davada Türk Medeni Kanunu’nun 89. ve Dernekler Kanunu’nun 30/b maddelerine referansla derneğin “kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği” iddia edildi.
- Mahkeme, Dernekler Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında “basit yargılama usulünün” uygulanmasına ve Türk Medeni Kanunu’nun 90. maddesi uyarınca derneğin faaliyetten alıkonulması şeklinde ihtiyati tedbir uygulanmasına karar verdi. Dernek avukatlarının yaptığı itiraz üzerine, 6 Nisan 2022’de, durdurma kararı kaldırıldı. Dava sürüyor.
