Tuğrul Eryılmaz: ‘Basın kartımın iptali şöhretime şöhret kattı!’

BARIŞ ALTINTAŞ

Yarım asırdır gazetecilik yapan Tuğrul Eryılmaz geçtiğimiz hafta T24’te yazdığı Düzeyli Magazin isimli köşesinde sürekli basın kartının iptal edildiğini duyurdu. İletişim Başkanlığından gönderilen iptal yazısında, gazetecinin basın kartının ilgili yönetmelikte “milli güvenliğe ve kamu düzenine aykırı faaliyetler” ile ilgili 25. maddesinin 2. fıkrası uyarınca iptal edildiği belirtiliyor ve kartını iade etmesi isteniyordu. 1975'te TRT Haber Dairesi'nde gazeteciliğe başlayarak aldığı basın kartı 48 yıl sonra iptal edilen Eryılmaz’a basına yönelik baskıların zirve yaptığı bu dönemde bu gelişmeyi nasıl değerlendirdiğini sorduk. “İnsanlar bana şöyle diyor, ‘Devlet sana nihayet bir ödül vermeyi akıl etti,’” diyen Eryılmaz, kartının iptal edilmesini bir hak ihlali olarak görüyor ve arkasında bir korku olduğunu düşünüyor. “Şu yaşımda devlet, milli güvenlik, şuydu buydu diye benden korkuyorsa ya da çekiniyorsa ya da benden hoşlanmıyorsa, vallahi bunların durumları çok zor!” Basın kartının iptalini sessizce kabul etmeyeceğini söyleyen gazeteci, karara itiraz edeceğini söyledi. “Şaka bir yana, benim kazanılmış bir hakkımı, yıllardır elimde tuttuğum basın kartımı ben olay çıkarmadan alamazlar. Kazanırım, kazanmam önemli değil, ama elimden geleni yapacağım! Ayrıca bu bir görevdir. Hemen yok efendim, ben size küstüm, yok öyle bir şey!” Peki nasıl ve kimin için yapılacak bir görev? “Gazeteciler için. Yeni öğrendim ben de. Mesela Murat Sabuncu hala alamıyormuş. Leman’ın Tuncay Akgün’ü de. Onların da başvuruları hala bekliyor, aynı bana yaptıkları gibi.” Eryılmaz, bekletilen gazetecilerden bahsederken, kartı yenilenmediği için yargıya götüren bir diğer gazetecinin de Aydın Engin olduğunu hatırlattı. “Aydın Abi’nin basın kartı çıktı, eline gelmeden öldü.” 24 Mart 2022’de yaşamını yitiren gazeteci Aydın Engin, hiçbir gerekçe gösterilmeden kendisine verilmeyen “sürekli basın kartı” için Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığını 2020 yılında dava etmişti. Ankara 18. İdare Mahkemesi, İletişim Başkanlığının basın kartını yenilemediği Engin’in davasında işlemin iptalini istediği kararını Mart sonunda almıştı.

Tuğrul Eryılmaz ve milli güvenlik

Eryılmaz, konunun Basın Kartı Yönetmeliği’nde 20 Mayıs 2021'de yapılan değişikliklerle ilgili olabileceğini söylüyor. Basın Kartı verme yetkisinin Cumhurbaşkanlığına bağlı İletişim Başkanlığına devri sonrasında, 14 Aralık 2018’de yürürlüğe giren son Basın Kartı Yönetmeliği, Danıştay kararıyla iptal edilmiş, bu karar sonrası ise 2021 yılında iptal edilen yönetmeliğe benzer bir şekilde yeni bir yönetmelik çıkarılmıştı. (Yeni yönetmeliğe ilişkin Danıştay 10. dairesi yürütmeyi durdurma kararı verdiyse de bu karar 2022 Mayıs ayında Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca kaldırıldı). Karar verici komisyon Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma için nöbetçi yayın yönetmenliği yaptığı için açılan davayı temel almış olabilir mi? Nedeni ne olursa olsun, Eryılmaz’ın 25. madde ile veya milli güvenlikle ne ilgisi olabilir? “Komik değil mi Allahını seversen,” diyor Eryılmaz.

Gazetecinin bir tek görevi vardır

Eryılmaz için gazeteciliğin tek bir tanımı var: “Sesini duyuramayanların sesini duyurmalarına yardımcı olmak, onlara platform sunmak ve mikrofon açmak. Gerisini boş ver. Kimler konuşamıyor, kimleri susturuyorlar? Onu bulup onların sesi olmak zorundayım, onaylamak zorunda değilim. Ama gel de bunu anlat. Tutturmuşlar ‘milli güvenlik!’” Konuşmamız, devamlı olarak Eryılmaz’a gelen telefonlarla bölünüyor. Telefondaki kişilere söylediklerinden, uzun süredir konuşmadığı tanıdıklarla konuştuğu anlaşılıyor. Sürelki basın kartı "milli güvenlik" gerekçesiyle iptal edilen gazeteci Tuğrul Eryılmaz, İletişim Başkanlığının bu kararının şöhretine şöhret kattığını söyledi. Bu konuşmalarından birinin üzerine sürekli basın kartının iptal edilmesi nedeniyle birçok kişi ve kurumun kendini aradığını söyleyen Eryılmaz, gülerek ilgili kurumlara da önemli bir mesaj iletti: “Bu basın kartı iptali şöhretime şöhret kattı! Bunu da söylüyorum ki devlet de bunu bilsin!”

Basın kartları sürüncemede olan gazeteciler

Eryılmaz’ın basın kartının iptal edildiği komisyon toplantısında süresiz basın kartı onaylanan gazetecilerden biri ise T24 Ankara Temsilcisi Gökçer Tahincioğlu oldu. Ancak Tahincioğlu da bunun için uzun soluklu bir mücadele verdi.  2018’de hak kazandığı süresiz basın kartı 2022 Ocak ayına kadar “incelemede” bulunduğu için, konuyla ilgili olarak Kamu Denetçiliği Kurumuna başvurduğunu söylüyor Tahincioğlu. Basın kartlarının çoğu zaman matbu bir “ret” kararı olmaksızın sürüncemede tutulduğunu belirten gazeteci, Eryılmaz’ın da bahsettiği gibi Aydın Engin’in iptal gerekçesini yalnızca dava açınca öğrenildiğini, basın kartı verilmemesinin nedeninin 1996 yılında açılmış bir dava olduğunu söyledi. Örneğin Gazeteci Nadire Mater, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı yenilemeyince 2018'de yargıya başvurmuş, 30 Nisan 2022’de, Ankara 18. İdare Mahkemesi'nde kartın iadesi kararı çıkmıştı. Eryılmaz’a gelen açık ret yanıtı yerine, birçok gazetecinin sürekli basın kartı başvurusunun cevapsız bekletildiğini, genellikle bu gazetecilerin konuyu idari yargıya taşıdıklarını söyleyen Tahincioğlu, Kamu Denetçiliği Kurumuna gitme yolunu seçmesinin, bu konuda diğer gazeteciler için kolaylaştırıcı bir rol oynayabileceğini düşünmesi olduğunu belirtti. Ancak tam da böyle bir emsal oluşmaması için kurumun karar yerine “dostane çözüm” önerdiğini söyledi. “Başvuru lehime sonuçlanmak üzereyken üç buçuk sene incelemede tuttuktan sonra dostane çözüm formülüyle emsal karar oluşmasını engellediler. Komisyon da bir ay önce olumlu görüş bildirmiş.” Danıştay’da bu konuda esastan görüşülen bir dosya bulunduğunun altını çizen Tahincioğlu, kartlarla ilgili devam eden davaların da sürekli olarak yapılan yönetmelik iptalleri veya değişiklikleriyle sürüncemede bırakıldığını belirtti.