BirGün gazetesinde geçtiğimiz yıl yayımlanan yazı dizisi gerekçe gösterilerek hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla dava açılan gazeteci Merdan Yanardağ hakim karşısına çıktı.Tele 1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ’ın “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Yanardağ’ın avukatı Bilgütay Hakkı Durna ile hazır bulunduğu duruşması Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu da takip etti.Kimlik tespiti ve iddianamenin okunmasının ardından başlayan duruşmada ilk olarak Merdan Yanardağ söz aldı. Soruşturma aşamasında verdiği ifadeleri tekrar ettiğini belirten Yanardağ, suçlama konusu yazıların akademik yazılar olduğunu vurguladı. Yanardağ savunmasına şöyle devam etti: “Ben 37 yıllık bir gazeteci ve araştırmacıyım. Bu dava bir talihsizliktir. Suçlama konusu yapılan yazı akademik bir analizdir ve bu dava, akademik analiz ve tartışmaları suç haline getirmektedir. ‘İslami faşizm’ bir siyaset bilimi kavramıdır. Şikayetçi de savcı da zorlama bir yorumlama ile suç uydurmuşlardır. Bu suçlama ideolojik bir suçlamadır. Yazıda herhangi bir hakaret kastı yoktur, aksine şikayetçi ve savcı cumhurbaşkanına hakaret etmektedir. Dahası, şikayetçi ve savcı ‘siyasal islam’ kavramını ‘İslam’ ile bir tutarak bir inanca hakaret etmektedirler. ‘Siyasal islam’, bir inancın değer ve kavramlarının siyasi çıkarlar için suistimal edilmesini anlatan bilimsel bir kavramdır. Suçlama konusu yazı, kaynakçası da olan billimsel bir yazıdır. Kaldı ki yazıda böyle bir şey olmamasına rağmen aynı zamanda bir siyasi parti lideri olan kişi eleştirilemez mi?”Ceza verilmesi durumunda hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasını kabul eden Yanardağ, savunmasında belirttiği gerekçelerle hakkında beraat kararı verilmesini talep ederek savunmasını sonlandırdı.
‘AİHM kararı görmezden geliniyor’
Daha sonra söz alan avukat Durna, iddianamenin sorunlu olduğuna dikkat çekerek savunmasına başladı. Durna, “Bu tür dosyalarda bir sıkıntı var. Yedi hafta süren bir yazı dizisinden bazı kısımlar alınmış ve ceza istenmiş. Ceza yargılamasının esası olan bir iddianamenin hiçbir unsurunu taşımayan iddianamede hangi ifadenin isnat edilen suçun unsurlarını oluşturduğu dahi belirtilmemiş. İddianame ile yazı yazıldığı için ceza isteniyor.”Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçu hakkındaki Vedat Şorlikararını hatırlatan Av. Durna, “AİHM kararı görmezden geliniyor. Mahkemeler kararı hukuki tartışmaya dahi açmadan böyle bir karar yokmuş gibi davranıyor. AİHM, ‘cumhurbaşkanına hakaret’ diye bir suç olamaz diyor. Dahası cumhurbaşkanı bir siyasi partinin lideridir yani bir siyasi kişiliktir. Dolayısıyla siyasi eleştiriye tahammül etmek zorundadır.”Benzer iddianamelerde sıklıkla “zincirleme suç” hükümlerine atıf yapıldığına dikkat çeken Av. Durna, “Israrla zincirleme suç unsurlarının uygulanması isteniyor. Savcılıklar, gazetecilik faaliyetinin değiştiğini göz önüne almadan bu hükümlerin uygulanmasını istiyor” ifadelerini kullandı.Suçlama konusu yapılan yazının bilimsel bir yazı olduğunu belirten Av. Durna, Yanardağ hakkında beraat kararı verilmesini talep etti.Daha sonra söz alan savcı Türkşad Kunthan Uçuk, dosyadaki eksik hususların giderilmesi yönünde görüş bildirdi.Dosyadaki eksik hususların tamamlanmasına karar veren hakim, davayı 18 Temmuz 2023 tarihine erteledi.
İddianameden
17 Kasım 2022 tarihli iddianamede Merdan Yanardağ’a yöneltilen suçlamaya 10 Nisan 2022 ve 29 Mayıs 2022 tarihlerinde BirGün gazetesinde “Faşizm ve İslamcı Faşizm” başlığıyla yayımlanan yazı dizisi delil olarak gösteriliyor. Yanardağ’ın yedi parçadan oluşan yazı dizisinden alıntılara yer veren iddianame savcısı, hangi ifadelerin isnat edilen suçun unsurlarını oluşturduğunu belirtmeden Yanardağ’ın “zincirleme şekilde cumhurbaşkanına hakaret etmek” suçundan cezalandırılmasını talep ediyor.*Bu işin hakları, Atıf-Gayriticari (CC BY-NC) Lisans ile kısmen saklıdır. Bu iş, MLSA’ya atıf ile ve ticari olmayan amaçlar ile kullanılıp dağıtılabilir.
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.
