Dava Takvimleri

15 Mayıs haftası: Gazetecilik ve ifade özgürlüğü davaları

15 Mayıs haftası: Gazetecilik ve ifade özgürlüğü davaları
Bu hafta da birçok gazetecilik ve ifade özgürlüğü davasının duruşmaları görülecek. İşte haftanın duruşma takvimi:

16 Mayıs Salı

  • Mezopotamya Haber Ajansı (MA) Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever, MA Ankara Haber Şefi Deniz Nazlım, MA muhabirleri Berivan Altan, Zemo Ağgöz, Selman Güzelyüz, Hakan Yalçın, Emrullah Acar, Ceylan Şahinli, JinNews muhabirleri Habibe Eren, Öznur Değer ve eski MA stajyeri Mehmet Günhan’ın “terör örgütü üyeliği” ile yargılandıkları davanın ilk duruşması Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 10.00’da görülecek. 8 Şubat 2023 tarihli iddianamede gazetecilere yöneltilen suçlamaya gizli ve açık tanık ifadeleri, çalıştıkları kurum, çalıştıkları kurumun editoryal politikası, MA ve Fırat Haber Ajansı’nda (ANF) yayınlanan 129 haber, haberlerde kullanılan dil, kendilerine ait olan ya da kendilerine ait olduğu iddia edilen sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımlar, yapılan iş yeri ve ev baskınlarında ele geçirildiği ve yasaklı olduğu iddia edilen kitap ve dergiler ile birlikte diğer dökümanlar, haber takibi için katıldıkları etkinlikler, meslektaşları ve haber kaynakları ile yaptıkları telefon görüşmeleri, Mali Suçları Araştırma Kurulu’ndan (MASAK) alınan mali raporlar delil olarak gösteriliyor. İddianame savcısı, gazeteciler Öznur Değer, Deniz Nazlım ve Zemo Ağgöz’ün yasal olarak halen faaliyetlerini sürdüren Dicle Fırat Gazeteciler Derneği’ne (DFG) üye olmalarını da gazetecilere yönelttiği suçlamaya delil olarak gösteriyor. 210 sayfalık iddianamede toplamda 308 kez “sözde” kelimesini kullanan iddianame savcısı, gazetecilere birçok yerde “sözde gazeteci/muhabir” ve gazetecilerin çalıştıkları MA ve JinNews’a “sözde haber ajansı” olarak hitap ediyor. İddianame savcısı, gizli ve açık tanık ifadelerinden hareketle MA ve JinNews’in KCK Basın Komitesi altında faaliyet gösterdiğini ve gazetecilerin de örgütün talimatıyla “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” ve “terör örgütü propagandası yapmak” amacıyla haber yaptıklarını iddia ediyor. “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek (TCK 216)” ve “terör örgütü propagandası yapmak (TMK 7/2 - TCK 220/8)” suçlamaları ise gazetecilere iddianamede yöneltilen suçlamalar arasında yer almıyor. İddianamede gazetecilere isnat edilen suçlar ve bu suçlara gösterilen deliller hakkında ayrı ya da genel bir hukuki değerlendirme yapılmazken gazeteci Habibe Eren’e ayrılan bölümde ve aleyhine delillerin sıralandığı bölümde gazeteci Diren Yurtsever’in bölümünden kopyalanarak yapıştırılmış metne yer veriliyor. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 20 Ekim 2022 tarihinde başlattığı soruşturma kapsamında dokuz farklı şehirde düzenlenen ev ve iş yeri baskınlarında gözaltına alınan gazeteciler Diren Yurtsever, Deniz Nazlım, Berivan Altan, Selman Güzelyüz, Hakan Yalçın, Emrullah Acar, Ceylan Şahinli, Habibe Eren ve Öznur Değer 29 Ekim 2022 tarihinde tutuklanmış; eski MA stajyeri Mehmet Günhan ve muhabir Zemo Ağgöz adli kontrol tedbirleri ile serbest bırakılmıştı. Gazetecilerin savcılık sorgusu soruşturma savcısı ile birlikte toplamda dokuz farklı savcı tarafından yapılmıştı.Gazetecilerin gözaltına alındığı 25 Ekim 2022 tarihinde Ankara Emniyet Müdürlüğünün sosyal medya hesabından bir açıklama yayınlanarak gazeteciler “PKK/KCK terör örgütünün basın komitesi altında faaliyet yürüten Mezopotamya Haber Ajansı bünyesinde örgütsel faaliyet” yürütmekle itham edilmiş ve gazetecilerin gözaltına alınma görüntüleri servis edilmişti. Dava dosyasındaki 11 gazeteciden 9’unun avukatlığını üstlenen Resul Temur, 25 Nisan 2023 tarihinde Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının bir soruşturması kapsamında gözaltına alınmış ve dört gün gözaltında tutulmuştu. Avukat Temur’un ofisinde yapılan arama sonrasında tüm dava dosyalarına da el konulmuştu. Tutuklu gazetecilerin cezaevindeki 102. günlerinde hazırlanan iddianameyi kabul eden Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi, 14 Şubat 2023 tarihinde tensip zaptı düzenleyerek duruşma günü verdi. Mahkeme, tutuklu gazetecilerin tutukluluğunun devamına, Zemo Ağgöz ve Mehmet Günhan hakkındaki adli kontrol tedbirlerinin devamına, gizli tanığın duruşmada dinlenebilmesi için hazır edilmesine ve dört gazetecinin yargılandığı başka dava dosyalarının istenmesine karar vermişti.
  • Sanatçı Berkay Kahvecioğlu’nun “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması Ankara 74. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10.15’te görülecek. Savcı Mehmet Aykut Cihangir tarafından 4 Ocak 2023 tarihinde hazırlanan iddianamede sanatçıya yöneltilen suçlamaya müşteki olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 1 Haziran 2022 tarihinde Gezi Parkı eylemlerine katılanlara yönelik “sürtük” hakaretine ithafen çizdiği ve 2 Haziran’da “Sürtüğe bak TC etiketiyle her yerde çıktı! Albüme Youtube’dan ulaşabilirsiniz” yorumuyla paylaştığı Instagram gönderisi delil olarak sunuluyor. Savcı Cihangir, Kahvecioğlu’nun bu paylaşım ile cumhurbaşkanının “şeref, onur ve saygınlığını rencide ederek” üzerine atılı suçu işlediğini iddia ediyor ve sanatçının cezalandırılmasını talep ediyor. Kahvecioğlu hakkındaki iddianameyi hazırlayan savcı Cihangir, feminist YouTuber Kazıklı Maria, gazeteci Alican Uludağ, ihraç sosyolog Veli Saçılık, eski HDP MYK üyeleri ve eski İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Başkanı Öztürk Türkdoğan [(TCK 301) & (TCK 125)] hakkında açılan davaların da iddianamelerini hazırlamıştı.
  • Gazeteci Baransel Ağca’nın “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılamak” suçlamasıyla yargılandığı davanın beşinci duruşması İstanbul 43. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10.35’te görülecek. İddianamede gazeteci Ağca’ya yöneltilen suçlamaya 25 Aralık 2020 tarihinde yaptığı ve İslam’da şarap tüketiminin yasaklanmasını mizahi bir dille ele aldığı sosyal medya paylaşımı delil olarak gösteriliyor. İddianamede, söz konusu paylaşımın Anayasa Mahkemesinin 19 Şubat 2020 tarihli polise bu yetkiyi veren kanun maddesinin iptal kararına rağmen “sanal devriye faaliyetleri” sonucu tespit edildiği belirtiliyor. İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü tarafından 26 Nisan 2021 tarihinde hazırlanan araştırma raporunda Ağca’nın toplamda beş paylaşımına yer verilmesine rağmen Ağca’nın 25 Nisan 2021 tarihinde yaptığı ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun akrabaları ile birlikte kamu ihaleleri kazandığı çeşitli şirketler hakkındaki belgelendirilmiş haberlerinin yer aldığı dört paylaşıma iddianamede yer verilmiyor. Davanın 20 Eylül 2022 tarihinde görülen üçüncü duruşmasında mahkeme, gazeteci Ağca’nın savunmasının alınabilmesi için Almanya’ya istinabe yazılmasına karar vermişti. Davanın 17 Ocak 2023 tarihinde görülen dördüncü duruşmasında mahkeme, istinabe işlemlerinin beklenmesine karar vermişti.
  • Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Cengiz Çandar’ın “suçu ve suçluyu övmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması İstanbul 30. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 11.10’da görülecek. 30 Haziran 2020 tarihinde hazırlanan iddianamede Çandar’a yöneltilen suçlamaya 30 Mayıs 2017 tarihinde kişisel hesabından yaptığı bir tweet delil olarak sunuluyor. Savcılık, suçlamalara delil olarak gösterilen paylaşımda anılan Ayşe Deniz Karacagil’in Rakka’da terör örgütü saflarında öldüğünü ve sosyal medya üzerinden gündeme getirilerek övülmesinin kamu düzeni açısından “açık ve yakın tehlike doğurabilecek nitelikte” olduğunu iddia ediyor. Aktivist Kemal Işıktaş ile birlikte yargılanan Çandar’ın dosyası 22 Kasım 2022 tarihinde görülen sekizinci duruşmada istinabe evrakının dönüşünün beklenmesi için ayrılmıştı. Mahkeme, dosyaların ayrılmasından sonra 13 Aralık 2022 tarihinde görülen duruşmada Işıktaş’ı 7 ay 15 gün hapis cezasına çarptırmıştı. Davanın 10 Nisan 2023 tarihinde görülen ikinci duruşmasında esas hakkındaki mütalaasını sunan iddia makamı, Çandar’ın cezalandırılmasını talep etmişti.
  • Aralarında gazeteci Şeriban Alkış’ın da bulunduğu 7 kadın ve LGBTİ+’nın, 7 Temmuz 2020’de İstanbul Aile ve Çalışma Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne İstanbul Sözleşmesi’ni savunmak için “Artık Yeter, Kadınlar Yaşam Güvencesi İstiyor” yazılı pankartı astıkları için polis tarafından darp edilerek gözaltına alındıkları eylem dolayısıyla “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek”, “görevi yaptırmamak için direnmek”, “kamu kurumunun faaliyetlerinin engellemek” ve “kamu malına zarar vermek” suçlamalarıyla yargılandıkları “Vazo Davası’nın” yedinci duruşması İstanbul 23. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 11.40’ta görülecek. Yedi kişinin attığı iddia edilen “kadın hakları, kadın cinayetleri” sloganlarının da yöneltilen suçlamalara delil olarak gösterildiği iddianamede savcı, yedi kadın ve LGBTİ+’nın “dekoratif vazoyu kırdıklarını” söyleyerek kamu malına zarar verdiklerini de iddia ediyor. Davanın 9 Haziran 2022 tarihinde görülen dördüncü duruşmasında tanık olarak dinlenen bir gazeteci, iddianamedeki iddiaların aksine protestocuların polis tarafından darp edildiğini ve iki kadının polis tarafından taciz edildiğini gördüğü yönünde beyanda bulunmuştu. Davanın 25 Ekim 2022 tarihinde görülen beşinci duruşmasında mahkeme, sanık müdafileri tarafından dosyaya sunulan görüntülerin incelenmesi için bilirkişiye gönderilmesine karar vermişti. Davanın 2 Şubat 2023 tarihinde görülen altıncı duruşmasında polisin o gün gözaltına alınan bazı sanıklara yönelik cinsel tacizini içerdiği belirtilen görüntülerin bilirkişiye gönderilmesi talebini reddeden mahkeme, dava dosyasının esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için iddia makamına gönderilmesine karar vermişti.

17 Mayıs Çarşamba

  • Gazeteci Perihan Kaya’nın “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın ikinci duruşması Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 09.24’te görülecek. 30 Kasım 2020 tarihli iddianamede gazeteci Kaya’ya yöneltilen suçlamaya 2015 yılında Kaya’ya ait olduğu iddia edilen Facebook hesabında yapılan sekiz paylaşım ve 5 Ekim 2018 tarihli araştırma raporunda yer verilen fakat paylaşım tarihleri belli olmayan 24 tweet delil olarak gösteriliyor. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede Kaya’ya ayrıca “terör örgütü üyeliği” suçlaması da yöneltilmiş ve bu suçlamaya Kaya’nın meslektaşları ile yaptığı görüşmeler, gizli tanık ifadeleri, elektronik ihbarlar, yurt dışı seyahatleri ve OHAL KHK’sı ile kapatılan Özgür Gazeteciler Derneği’ne üyeliği delil olarak gösterilmişti. Kaya’nın yargılanmasına 24 Mart 2021 tarihinde başlanmış ve savcı ilk duruşmada esas hakkındaki mütalaasını sunmuştu. Esas hakkındaki mütalaasında Kaya’ya isnat edilen “örgüt üyeliği” suçlamasını destekleyecek “kesin ve inandırıcı delil” bulunmadığını belirten savcı, Kaya’nın bu suçtan beraatini talep etmişti. Mahkeme, aynı duruşmada Kaya’nın üzerine atılı “örgüt propagandası yapmak” suçunu işlediğinin sabit olduğuna kanaat getirerek gazeteci 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırmıştı. Kaya’nın avukatı cezayı istinaf mahkemesine taşımış ve istinaf mahkemesi de Kaya’ya verilen cezayı bozarak dosyayı ilk derece mahkemesine geri göndermişti. Davanın 16 Aralık 2022 tarihinde görülen ilk duruşmasında mahkeme, yurt dışında yaşayan Kaya’nın istinabe yoluyla alınması için müzekkere yazılmasına karar vermişti.
  • Eski Ankara Barosu Başkanı Erinç Sağkan ve eski Yönetim Kurulu üyelerinin “kamu görevlisine dini inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklaması nedeniyle görevinden dolayı hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesinde, saat 10:00’da görülecek. Baro Başkanı ve Yönetim Kurulu üyelerinin iki yıla kadar hapis ile cezalandırılmasının talep edildiği iddianamede hukukçulara yöneltilen suçlamaya Ankara Barosunun Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın 24 Nisan 2020 tarihinde verdiği hutbe hakkında yaptığı basın açıklaması delil gösteriliyor. Erbaş, verdiği hutbede LGBTİ+ bireyleri ve HIV'le yaşayanları hedef göstermişti. Ankara Barosu yaptığı basın açıklamasında Erbaş’ın “insanlığın bir kesimini nefretle aşağılayıp kitlelere hedef gösterdiğini” söyleyerek 26 Nisan’da suç duyurusunda bulunmuştu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ise 27 Nisan'da Ankara Barosu yöneticileri hakkında soruşturma başlatmıştı. Davanın 9 Mart 2022 tarihinde görülen ikinci duruşmasında mahkeme, Diyanet İşleri Başkanlığının katılma talebini “suçtan doğrudan zarar görme ihtimali bulunmadığı” gerekçesiyle reddetmişti. Davanın 22 Haziran 2022 tarihinde görülen üçüncü duruşmasından iki gün önce esas hakkındaki mütalaasını sunan iddia makamı, hukukçuların cezalandırılmasını talep etmişti. Davanın 8 Şubat 2023 tarihinde görülen beşinci duruşması, 6 Şubat depremleri sebebiyle ertelenmişti.

18 Mayıs Perşembe

  • Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği PEN Berlin Sözcüsü ve Die Welt gazetesi muhabiri Deniz Yücel’in “cumhurbaşkanına hakaret” ve “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılamak” suçlamalarıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10.25’te görülecek. Yücel’e 16 Temmuz 2020 tarihinde “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan 2 yıl 9 ay hapis cezası veren İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi, hükmü açıklarken Yücel’in 2016 yılının Ekim ayında yayımlanan iki yazısını gerekçe göstererek TCK’nın 301. maddesinde düzenlenen “Türkiye Cumhuriyet Devletini, hükümetini, yargı organlarını ve devletin emniyet teşkilatını aşağılama” suçu uyarınca; 6 Kasım 2016 tarihli başka bir yazısında ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın fotoğrafı üstüne “darbeci” şeklinde başlık atıldığı gerekçesiyle “cumhurbaşkanına hakaret” suçu uyarınca iki ayrı suç duyurusunda bulunulmasına karar vermişti. 14 Haziran 2021 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Yücel hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın Yücel’in “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılama” suçlamasıyla yargılandığı dava ile birleştirilmesine hükmetmişti.  Mahkeme, davanın 25 Kasım 2021 tarihinde görülen ikinci duruşmasında Yücel’in savunmasının alınabilmesi için istinabe talimatı yazılmasına karar vermişti. Davada halen istinabe evrakının dönmesi bekleniyor.
  • T24 Genel Yayın Yönetmeni Doğan Akın’ın Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın şikayeti üzerine “kamu görevlisine alenen hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde, saat 10.35’te görülecek. 12 Ocak 2023 tarihli iddianamede Akın’a yöneltilen suçlamaya 18 Kasım 2022 tarihinde T24’te yayınlanan “Emlak Konut'tan Bakan Varank'ın kuzeninin şirketine 6.9 milyar TL'lik gelir paylaşımı ihalesi” başlıklı haber delil olarak gösteriliyor. Varank’ın avukatı Ahmet Özel, 28 Kasım 2022 tarihli suç duyurusunda söz konusu haber BirGün Gazetesi muhabiri İsmail Arı’ya ait olmasına rağmen Akın’ın bu haberi kaleme alarak Varank’a “itibar suikastı” düzenlemeyi amaçladığını iddia ediyor. Doğan Akın’ın isminin de yanlış yazıldığı suç duyurusu üzerine soruşturmaya başlandığını belirten iddianame savcısı, söz konusu haberin yayınlanması ile Akın’ın üzerine atılı suçu işlediğini iddia ederek cezalandırılmasını talep ediyor.
*Bu işin hakları, Atıf-Gayriticari (CC BY-NC) Lisans ile kısmen saklıdır. Bu iş, MLSA’ya atıf ile ve ticari olmayan amaçlar ile kullanılıp dağıtılabilir.
Image

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.