Haberler

Cezaevlerinde salgın: Temizlik malzemeleri sağlanmadı; haklar kısıtlandı

Cezaevlerinde salgın: Temizlik malzemeleri sağlanmadı; haklar kısıtlandı
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) 2021 yılının Şubat ve Mart aylarında beş cezaevinde gerçekleştirdiği araştırmanın sonuçlarına göre COVID-19 döneminde tutukluların yarıdan fazlası temizlik ve hijyen ürünlerinden yoksun kalırken, çoğunun kültürel ve sportif faaliyetleri ve görüş hakkına ciddi kısıtlamalar getirildi. Raporun tamamını okumak için tıklayın. Çalışma kapsamında 1 Şubat 2021 ve 19 Mart 2021 tarihleri arasında 25 siyasi tutuklu ile katılımcıların cezaevinde salgın tedbirleri ve koşulları hakkında 62 soruya cevap verdiği görüşmeler yapıldı. Tutuklular Edirne F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Silivri 5 Nolu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Ankara Sincan Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Diyarbakır Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van Yüksek Güvenlikli ve T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunuyordu. Görüşülen kişiler 14 erkek ve 11 kadın tutuklu oldu.

Salgın süreci ve sağlığa erişim

Görüşülen tutukluların yarısından çoğu hijyen ürünlerine yeterince erişimleri bulunmadığını söylerken, COVID-19 belirtileri gösterenlerden en az ikisi tedavi edilmedi.  Görüşülen tutuklulardan %44’ü COVID-19 salgını hakkında kurum tarafından bilgilendirilmediğini söylerken; %56’sı temizlik yapmak ve kişisel hijyeni sağlamak için gerekli ve yeterli malzemeden yoksun bırakıldığını belirtti. Görüşülen kişilerden 4’ü COVID-19 semptomu göstermiş, bu kişilerin 2’si muayene edilirken diğer 2’si karantinaya alındı. Toplam 25 kişiden 12’si test talebinde bulunmuş, fakat yalnızca 7’sinin test talebi kabul edildi. Tutukluların %76’sı yeterli beslenemediğini düşünüyor. %96’sına ise salgın süresince herhangi bir takviye edici gıda veya vitamin verilmedi. Salgın sürecinde tutukluların genellikle kalabalık hücrelerde tutulduğu belirlendi. Ancak hücrelerin düzenli olarak dezenfekte edildiği görüldü.  Görüşülen kişilerden 1’i iki kişiyle kaldığını, diğer 24 kişi ise 3 ve daha fazla kişiyle birlikte aynı koğuşta kaldığını beyan etmiştir.  Görüşülenlerden 15 kişi revir talebinde bulundu. Bu taleplerin 4’ü olumsuz karşılandı.

Faaliyetlere erişim ve iletişim hakkına yönelik kısıtlamalar

Tutukluların bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde önemli bir yere sahip olan sportif faaliyetlere erişimi de salgın süresince ciddi ölçüde etkilendi. Görüşülen 25 tutuklunun hepsi tamamen engellenen en az bir kültürel ve sportif faaliyet olduğunu belirtti. Tutuklama, hastaneye sevk gibi durumlarda uygulanan 14 günlük karantina süresinin özellikle salgın süreci içerisinde yapılan tutuklamalarda keyfi olarak 48 güne kadar çıkarıldığı ortaya çıktı. Salgının psikolojik etkilerini en aza indirmek ve dışarıdan haber almak için büyük önem taşıyan iletişim kurma hakkı ise bu dönemde ciddi bir şekilde kısıtlandı. Görüşülen 25 tutuklunun 24’ü, yani %96’sı, açık görüş hakkının kısıtlandığını; 13’ü yani %52’si kapalı görüş hakkının kısıtlandığını söyledi. 

Cezaevinde salgın yönetimi ve öneriler

Raporun sonunda ise, yetkililere salgının başından beri cezaevlerinde hangi önlemlerin alındığı; tespit edilen vaka, iyileşme, ölüm rakamlarının yanı sıra aşılama ve tedavi gören tutuklularını sayısını kamuoyuna açıklama çağrısı yapıldı. Ayrıca salgın dönemlerinde hapishanelerde alınan tedbirlerin insan hakları standartlarına uyumlaştırılması önerildi.
Image

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.